تاریخچه تشکل های صنفی فرهنگیان ایران

وبلاگ «محمّد خاکساری» مدیر مسئول و صاحب امتیاز هفته نامه «قلم معلّم» و از موسسین کانون صنفی معلمان، در مورد تاریخچه فعالیت های صنفی معلمان ایران، کانون های صنفی و بیانیه های شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان

تاریخچه تشکل های صنفی فرهنگیان ایران

بررسی کارائی طرح انتخاب مدیران توسط معلمان مدرسه

چکیده

^{این تحقیق در شهرستان مرند انجام گرفته است در این پژوهش 388 نفر از معلمان نمونه آماری را تشکیل می دهند روش مطالعه در این پژوهش تحقیق توصیفی از نوع علی ومقایسه ای می باشد . ابراز اصلی پژوهش ، پرسشنامه بسته پاسخ است . برای جمع آوری داده ها به مدارس مراجعه گردید ه پرسشنامه ها در اختیار معلمان قرار داده و نحوه تکمیل کردن پرسشنامه ها وعلت تحقیق به آنان توضیح داده شد . برای آزمون فرضیه ها وتوصیف ها داده ها از روشهای آماری آزمون x2,t (خی دو ) جداول فراوانی، میانگین ، انحراف معیار ، واریانس نمودارهای ستونی وهیستوگرام استفاده گردیده است.}

^{مقدمه :}

^{مدیرت یک از ابعاد زندگی اجتماعی است که از آغاز زندگی اجتماعی به اشکال متعددی وجود داشته است از زمانی که انسانها زندگی گروهی را آغاز نمودند برای گریز از بی نظمی وتامین نیازها افرادی به عنوان سرگروه پیدا شدند. می توان گفت سرگروه همان مدیر است که به اعضای گروه نظم می بخشد وکارهای افراد را در جهت رسیدن به اهداف گروه رهبری می کند که از دیر باز به صورت سنتی وجود داشته است.}

^{با پیشرفت زندگی اجتماعی روابط اجتماعی پیچیده گردید ومسائل و مشکلات جدیدی پدیدار شد که متناسب با آن مدیران کار آزموده وارد عمل شدند با آغاز انقلاب صنعتی علم مدیریت به تدریج جهت پاسخگویی به نیازهای جامعه صنعتی رشد و توسعه می یافت و افراد برای بر عهده گرفتن مدیریت ، به علم مختص آن مجهز می شوند این روند همچنان ادامه پیدا کرده و روز به روز فنون خاص مدیریت جهت پیشبرد هر سازمانی ابداع می گردد تا آن سازمان هر چه بهتر و بیشتر بتواند اهداف خود را عملی سازد.}

^{بدون شک مدیر هر سازمانی نقش کلیدی آن را برعهده دارد به شرطی که به فن مدیریت مجهز باشد . به نظر می رسد مجهز بودن به فن مدیریت هر چند که لازمه نقش مدیریت است اما کافی نیست . مدیر می تواند اعضای سازمان را در جهت نیل به اهداف سازمان رهبری کند، بین اعضای گروه همکاری ایجاد کند ، کارکنان را درامور سازمان مشارکت دهد که در بین اعضای آن سازمان مقبولیت ومحبوبیت داشته باشد . برای رفع این مشکل از سال 1381 در مدارس کشورطرح انتخاب مدیران توسط معلمین آغاز شده است. به نظر می رسد این اقدام بتواند مقبولیت و محبوبیت مدیران را بالا بوده و مدارس بتوانند هر چه بیشتر در جهت رسیدن به اهداف سازمان جامه عمل بپوشانند .}

^{آزمودنیها یا شرکت کنندگان:}

^{این پژوهش به شیوه توصیفی واز نوع علی – مقایسه ای صورت گرفته است .}

^{برای تعیین حجم نمونه ابتدا مدارسی که دارای مدیران انتخابی بودند مشخص شده سپس مدارسی که از نظر اقتصادی واجتماعی مشابه با آنها بوده مشخص گردید. سپس از بین معلمان آنها 400 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه در بین آنان تکمیل گردید . تعداد نممونه از طریق فرمول زیر بدست آمده است.}

^{بعد از تکیمل پرسشنامه ها 12 مورد به جهت خالی بودن و علامت زدن به بیش از یک خانه در جوابها حذف گردیده است . بنابر این حجم نمونه در این پژوهش 388 نفر بوده است .}

^{جدول شماره (1) پراکندگی معلمان بر اساس دوره تحصیلی}

^{دوره تحصیلی}

^{فراوانی}

^{درصد فراوانی}

^{ابتدایی}

^{راهنمایی}

^متوسطه

¹⁵⁶

¹²⁵

¹⁰⁷

^2/40

^2/32

^6/27

^جمع

³⁸⁸

¹⁰⁰

^{ابراز مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه بسته پاسخ می باشد سئوالات بر اساس طیف کیلرت وچند جوابی تنظیم گردیده است پرسشنامه حاوی 26 سوال بوده وبی نام می باشد در ابتدای پرسشنامه توضیحاتی جهت جلب پاسخگویان واهداف تحقیق آورده شده است.}

^{پرسشنامه محقق ساخته است . در ساخت پرسشنامه از الگوی پیشنهادی درجهت خود سنجی مدیران (سلطانی،1377) و مهارت انسان مدیران واندازه گیری میزان آن(سلطانی ،1377) وتمرین خود سنجی مدیران (پرداختچی،1377) نیز استفاده شده است برای تعیین روائی ابزار اندازه گیری آن را در اختیار دو تن از صاحب نظران قرار داده وبرای تعیین روائی سازه ه ای نتایج پژوهش با نظریه های ارائه شده وسایر تحقیقات مرتبط مقایسه گردید ه است.}

^{برای تعیین اعتبار وسیله اندازه گیری روشهای متعددی وجود دارند . چون ابزار از چند ین مجموعه سوال تشکیل شده وسوال هم وزن نیستند وپرسشنامه ها بی نام هستند به همین علت از آلفای کرانباخ استفاده شده است.}

^{ابزار اندازه گیری متناسب با سئولهای وفرضیه ها ی پژوهش و با توجه به معرفهای متغیرها در تغریف عملیات تنظیم گردیده است.}

^{شیوه اجرا}

^{بعد از مشخص شدن مسئله پژوهش اهداف مطالعه مطابق مسئله وبا توجه به تحقیقات انجام یافته تعیین گردید . بر اساس اهداف مطالعه وتحقیقات انجام شده نظریه های روانشناسی فرضیه های ارائه شده است تعاریف عملیاتی متغیرهای فرضیه ها در زیر آمده است.}

^{کارایی میزان : در این پژوهش کارایی مدیران از طریق معرفهای مشارکت معلمان در امور مدارس رضایت معلمان از مدیر مدرسه شایستگی مدیران از نظر معلمان وپیشرفت تحصیلی مدرسه سنجیده می شود .}

^{معرفهای کارایی خود نیازمند معرفهای درجه دوم هسند که در زیر آوزده می شود .}

^{مشارکت دادن معلمان در امور مدرسه :مشارکت معلمان از طریق معرفهای پذیرش متقابل نظرات ، فرصت اظهار نظر در امور مدرسه همکاری وهمفکری معلمان مفید بودن شورای معلمان درحل مشکلات استفاده از نظرات معلمان درانجام وظایف شغلی و روابط انسانی تقویت روحیه گروهی سنجیده می شود.}

^{رضایت معلمان از مدیر مدرسه : رضایت معلمان از طریق معرفهای خودداری ازتحمیل نظرات به معلمان بدون تعصب قضاوت کردن در مقابل معلمان عدم استفاده از زور وتهدید توسط مدیر با احترام برخورد کردن ایجاد محیط صمیمی در مدرسه استفاده از تشویق وتحسین منطقی مهربان بودن با معلمان سنجید می شود.}

^{شایستگی مدیران از نظر معلمان : شایستگی مدیران از طریق معرفهای منظم بودن وبموقع حضور یافتن در سرکار رسیدگی به نحوه تدریس معلمان آگاهی به اصول وفنون مدیریت اهمیت دادن به پیشرفت تحصیلی مدرسه وفراهم آوردن فرصت های یادیگری دوری از تحمیل نظرات عدم استفاده از تهدید برقراری روابط انسانی صحیح استفاده از تشویق در انجام ظایف شغلی معلمان همکاری و همفکری با معلمان استفاده از عقاید ونظرات معلمان تقویت روحیه گروهی در معلمان تامین امکانات مورد نیاز معلمان در امر تدریس سنجیده می شود.}

^{پیشرفت تحصیلی مدرسه : پیشرفت تحصیلی از طریق در صد قبولی مدرسه در خرداد 1383 سنجیده شده است .}

^{لازم به توضیح است که مدارس ابتدایی با یکدیگر مدارس راهنمایی با هم و مدارس متوسطه نیز باهم بطور جداگانه از لحاظ پیشرفت تحصیلی مقایسه خواهند شد.}

^نتایج

^{فرضیه های تحقیق با روشهای آماری متناسب با متغیر ها مورد آزمون قرار گرفت ومیزان همبستگی متغیرها با یکدیگر تعیین گردید. در خلال آن متغیرهای تعدیل کنندعه در رابطه با طرح انتخاب مدیران مورد بررسی قرار گرفت .}

^{فرضیه ها ی تحقیق عبارتنداز:}

^{1- مشارکت معلمان در امور مدارسی که دارای مدیران انتخابی هستند بیشتر از مدارسی است که دارای مدیران انتصابی هستند .}

^{2- رضایت معلمان از مدیران انتخابی بیشتر از مدیران انتصابی است .}

^{3- مدیران انتخابی توسط معلمین شایستگی بیشتری از مدیران انتصابی از نظر معلمان دارند .}

^{4- پیشرفت تحصیلی مدارس که دارای مدیران انتخاب هستند بیشتر از مدارس است که دارای مدیران انتصابی هستند .}

^{5- کارایی مدیران انتخابی با مدیران انتصابی متفاوت است .}

^{فرضیه اول ، سوم ، چهارم و پنجم رد شده وفرضیه دوم تائید شده است}

^{بحث ونیتجه گیری:}

^{با توجه به نتایج حاصله از پژوهش از نظر معلمان مدیران مدارس (انتخابی وانتصابی) از جهت مشارکت رضایت شایستگی کارائی در سطوح بالایی قرار دارند بیشتر معلمان معتقد هستند که مدیران بهتر است توسط خود معلمان انتخاب شوند . مردان نسبت به زنان تمایل بیشتری به انتخابی بودن مدیران دارند .}

^{مشارکت ورضایت معلمان شایستگی وکارائی مدیران وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان متغیرهای هستند که در ارتباط با انتخابی یا انتصابی بودن مدیران مورد بررسی قرار گرفتند در بین این متغیرها رضایت معلمان با انتخابی یا انتصابی بودن مدیران رابطه معنی داری دارد . البته تفاوت میانگین رضایت معلمان از مدیران خیلی ناچیز می باشد .}

^{یافته های این پژوهش باتحقیقات دیگری که در این زمینه صورت گرفته هماهنگی دارد.}

^{باصر (1379) و ثروتی (1381) وعشقی (1382) به این نتیجه دست یافته اند که اکثریت معلمان معتقد هستند که مدیران مدرسه انتخاب شوند . پژوهش حاضر نیز این امر را تائید کرده است بر اساس یافته اهای باصر(1379) معلمان زن کمتر از معلمان مرد نسبت به مشارکت درانتخاب مدیر علاقه نشان می دهند. و براساس یافته های ثروتی (1381) بین نظر معلمان زن ومرد نسبت به طرح انتخاب مدیران تفاوت معنی داری مشاهده نشده و هردو گروه با اکثریت معتقد به شیوه گروهی بودند . نتایج یافته های این تحقیق نیز نشان میدهد که زنان نسبت به مردان تمایل کمتری نسبت به انتخابی بودن مدیران از خود نشان می دهند با این حال اکثریت هر دو گروه با انتخابی بودن مدیران موافق هستند عشقی(13829 به این نتیجه دست یافته است که معلمین معتقدند که مدیران انتخابی در جلب رضایت معلمان و ابجاد تفاهم وهمکاری بین آنان موفق ترند . یافته های این پژوهش نیز نشان می دهد که معلمان رضایت بیشتری از مدیران انتخابی نسبت به مدیران انصابی دارند . عشقی (1382) معنی داری مشاهده نشده است . یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین کارائی مدیران انتخابی وانتصابی تفاوت معنی داری وجود ندارد یافته های ثروتی(1381) نشان مید هد که علی رغم اجرای شیوه نامه جدید انتخاب مدیران در بیشتر موارد نظر اداره پررنگ وتعیین کنند ه بوده است مصاحباتی که درحین تکمیل پرسشنامه ها با معلمین صورت می گرفت در بیشتر مدارس که دارای مدیران انتخابی بودند معلمین از نحوه برگزاری ناراضی بوده و اذعان می نمودند که اداره در انتخاب مدیر مدرسه نظر خود را تحمیل نموده یا برای مدیریت تنها یک نفر کاندیدا بوده است .}

^{مطابق نظریه اقتضای فیدلر در رهبری کمک رهبر به اثر بخشی گروه هم به ویژگی های خ ود رهبر بستگی دارد وهم به مساعد بودن شرایط وموقعیتها باتوجه به اینکه شرایط و موقعیتهای مدارس تقریباً‌مشابه بوده وعوامل متعددی از قبیل اجتماعی اقتصادی سیاسی ضوابط اداری محدودیتهایی برای مدیران ایجاد می کند واین امر تاحد زیادی از بروز استعدادهای ذاتی مدیران ممانعت به عمل می آورد واز طرف دیگر به نظر می رسد در ساخت اداری انگیزه لازم برای مدیران در نظر گرفته نشده است ایراد گرفتن از مدیران کافی نیست بلکه باید پاداشهایی متناسب با میزان موفقیت مدیران مطابق ملاکهای عینی ومنطقی داده شود در این حالت است که مدیران تفاوتهای خود رانشان خواهند داد به همین علت نیز تفاوت معنی داری بین مشارکت شایستگی کارائی مدیران وجود ندارد .}

^{مطابق نظریه تعاملی هلدنر (1985) معتقذ است رهبری یک خیابان دو طرف است .}

^{فرآیندی است از نفوذ متقابل بین رهبران وپیروان در یک موقعیت معین این رویکرد رهبری تبادلی تاکید می کند که رهبران وپیروان با یکدیگر تعامل دارند واینکه رهبران اثر بخش باید به طرقی رفتار کنند که نیازهای پیروان آنان بر آورده شود اگر مردم احساس کنند که فرصتی برای بیان عقاید خود دارند بیشتر احتمال دارد که ازرهبران حمایت کنند(تایلر و همکاران 1985) .}

^{بنابر نظریه تعاملی، مدیران انتخابی مورد علاقه معلمان بوده و بین مدیر معلمان نفوذ متقابلی وجود دارد . به همین علت نیز رضایت از مدیران انتخابی نسبت به مدیران انتصابی بیشتر است .}

^منابع

^{1-باصر . ناصر.(1379) بررسی نظرات کادر اداری ومدیران و.معلمین در مورد شرایط انتخاب مدیرپژوهشکده تعلیم وتربیت تبریز.ص112.}

^{2-پرداختچی ، محمد حسن.(13779 تمرین خود سنجی مدیران فصلنامه مدیریت در اموزش وپرورش،17،صص45،50.}

^{3-پی رابینز، استیفن (1374) مدیریت رفتار سازمانی (علی پارسائیان مترجم) تهران : وزارت امور خارجه (1911).}

^{4-ثروتی گرگری، اسداله (1381) بررسی نظرات معلمان در مورد شیوه نامه جدید انتخاب مدیران آموزش وپرورش جلفا.}

^{5-ریتزر، چورج (1374) نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر(محسن ثلاثی ، مترجم). تهران : انتشارت علمی .}

^{6-عشقی ، قاسم .(1382). بررسی دیدگاه معلمان دوره ابتدایی پشت به انتخاب مدیران مدارس توسط کادر مدرسه پایان نامه کارشناسی ارشد. مدیریت شمال غرب کشور.}

^{7-سرمد، زهره ، وبازرگان ، عباس ، وحجازی ، الهه .(1378) روشهای تحقیق در علوم رفتاری.تهران : نیل.}

^{8-سلطانی ، ایرج (1377،زمستان ) الگویی پیشنهادی در جهت خود سنجی مدیران . فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش ، 20 صص37 ، 41.}

^{9-سلطانی ، ایرج (1377،بهار) مهارت انسانی مدیران مدارس واندازه گیری میزان آن فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش ،17،صص29،34.}

^{10-سلیقه دار ، لیلا (1381) مدیریت و مشارکت رشد مدیریت مدرسه 3،صص4.5.}

^{11-علاقه بند ، علی(1377 ، زمستان ) جو سازمانی مدرسه فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش..صص4و13.}