توانمندسازی معلم راهبرد تحول درآموزش وپرورش

توانمندسازی معلم راهبرد تحول درآموزش وپرورش

 ^{تغییرات شگرف ورقابتی کشورهای جهان دردستیابی هرچه سریع تربه توسعه اقتصادی ورفاه اجتماعی وتاثیر این تحولات برجامعه ایران باعث شده است که توجه به نقش وکارکردهای آموزش عمومی وعالی از توجه بیشتری برخوردارشود.افزایش نقش نظام آموزشی درپویایی حیات اجتماعی،ضرورت توجه به کارکردهای اقتصادی و«تجزیه وتحلیل هزینه-فایده»آن را برای دولت ومردم مضاعف کرده است،چراکه افزایش تقاضای اجتماعی برای آموزش،حجم هزینه‌های آموزشی دربودجه دولت وخانوار راافزایش داده است.به علاوه،گسترش دوره های مختلف تحصیلی وافزایش جمعیت تحت پوشش وبه ویژه تمایل وگرایش زیاد مردم به دستیابی بیشتر به مدارک ومدارج تحصیلی بالاتر بستری فراهم آورده است که آگاهی از ابعاد اقتصادی نظام آموزشی رابرای والدین،معلمـان،پژوهشگـران اقتصادی وآموزشی،مدیران و برنامه ریزان آموزشی وتوسعه اجتناب ناپذیر می کند.}

 توانمندسازی معلم راهبرد تحول درآموزش وپرورش

یکشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۳

^{درجهان امروز،توانمندسازی معلم برای غنی سازی فرآیند آموزش وپرورش ویادگیری، یکی از مهم ترین راهبردهای تغییروتحول درآموزش است.}

^{تجربه‌های آمریکا،ژاپن وآلمان نشان می دهد که بیش از برنامه‌های آموزشی ودرسی،لازم است به معلم وفرآیند تعامل او بادانش آموزان توجه ویژه ای شود.امروزه،تلاش جهانی برای بهسازی آموزش به طورعام بیش ازسایرعناصرتعلیم وتربیت به توانمندسازی معلم می پردازد.}

^{اگرچه این توجه دربرنامه‌های راهبردی وزارتخانه هاودپارتمان‌های آموزشی درکشورهای مختلف جهان طبیعی است،ولی ترویج نگاه به آموزش ومعلم دربرنامه‌های راهبردی امنیت ملی بسیارقابل توجه است.برنامه مفصل راهبردهای امنیت ملی آمریکا درقرن بیست ویکم درفصل‌های مختلف به «آموزش»و«معلم»می پردازد.تکاپوی جهانی برای تغییرآموزش دستکم ناظربه آینده علمی وفناوری های ناشی ازآن است.}

^{مرزهای جدید دانش،کودکان ناآرام،سرعت وهیجان بازی‌های الکترونیکی وفیلم،تسل‌های پرشتاب،نیازها ورازهای تازه،تحکم وتسلط فناوری های نرم،پیچیده وفرهنگ ساز،تماما نیازبه برنامه های تربیتی غنی ومعلم توانمند و«هویت ساز»رابرای هرملتی بیش از پیش آشکارساخته است.}

^{تحولات شتابان جهان امروزچالش‌های فرهنگی بسیاری را فراسوی انسان قرار می دهد وفشارهای اجتماعی رابرای مسطح کردن سازمان‌ها(سازمان‌های تخت ودوراز سلسله مراتب سازمانی واقتداررسمی)بیشترمی کند ودرچنین شرایطی توانمندسازی معلم به توجه بیشتری نیاز دارد.}

^{تعلیم وتربیت ومعلم ازنظرمنافع ملی(اعم ازمنافع حفظ بقاء حیاتی ومهم)جزومنافع سطح اول(منافع حفظ بقا)محسوب می شوند،منافعی که دسته هاو سطح های بعدی منافع درخدمت آن قرار دارند.}

^{برنامه‌های آموزشی به مثابه راهبردی برای حفظ امنیت ملی مطرح می شوند.برای مثال،درآمریکا،هیات تدوین استراتژی امنیت ملی آمریکا درقرن۲۱ به رئیس جمهور وکنگره این کشورتوصیه می کند تا قانون« امنیت ملی وآموزش علوم وفناوری»راتدوین وتصویب کنند.توجه به آموزش از منظرامنیت ملی نیازمند برنامه‌هایی برای توسعه توانایی‌های حرفه ای معلمان به ویژه درآموزش علوم وریاضیات است.وبراین اساس پیشنهاد می شود بودجه‌های کلانی که دراین راستا برای بهسازی آموزش وتوانمندسازی معلم هزینه می شوند از ردیف بودجه امنیت ملی تامین می شود.}

^{درحال حاضربه نظرمی رسد که جامعه امروز مانیازمند توجه دولت وملت درارایه«طرح ملی بهسازی آموزش ریاضیات وعلوم»هستند تابرای بهبود کیفیت تدریس درمدارس،معلمان تواناتری استخدام شوند.}

^{تهیه برنامه ای برای مواجه با کمبود نگران کننده معلمان باکیفیت،پشتیبانی زیربنایی ازتربیت معلم، تدوین گواهینامه معلمی،توزیع کیفی معلمان درهرجا وهمه دوره‌های آموزشی،بهسازی آموزش دانشگاهی وتقویت دانشگاه‌هایی که دراین راستا می توانند کمک کنند،ازجمله مواردی است که دربرنامه راهبردی آموزش وامنیت ملی می توان ارایه کرد.}

^{آینده ملتها به توانایی نظام آموزشی وتوانمندی معلمان درتربیت فرزندان آن بستگی دارد.برنامه های راهبردی اصلا حات آموزشی با رویکردامنیت ملی به صراحت دولت‌ها ونهادهای مدنی رابه یاری می طلبند تابرای«امنیت ملی»و«آینده کشور» اولویت نخست خـود را «بهسازی آمـوزش» و}

^{«تـوانمنـدسازی معلم»قراردهند. «آموزش وامنیت ملی» می تواند حدود وشمول جامع تری پیدا کند وحمایت‌های همه جانبه ای برای بهبود کیفیت«آموزش‌های علوم انسانی واجتماعی»نیز به عمل آورد که درژاپن نیزچنین تحولاتی باگزارش«اهداف ژاپن درقرن بیست ویکم»آغاز شده است.}

^{نخست وزیر پیشین ژاپن درسپتامبر۲۰۰۶ میلادی گزارشی منتشرکرد که از آن به عنوان برنامه دولت برای«ساختن کشوری شگفت انگیز »یادشد.دراین برنامه عملی دولت،«علاقه به کشور»از طریق بهسازی برنامه‌های آموزشی ودرسی،تقویت هویت ملی وتوجه بیشتربه« امنیت ملی» مطرح شده است.}

^{دربخشی از این گزارش،دولت ژاپن به ضرورت وجود نیروی دفاعی ونظامی برای کشور تاکیددارد،نیرویی که فعالیت آن پس از جنگ جهانی دوم طبق قانون اساسی لغو شده بود وصمن تاکید بر ضرورت تشکیل زارت دفاع که سرانجام درسال ۲۰۰۷ میلادی دراین کشور تاسیس شد،آموزش راهی برای« تضمین امنیت ملی ژاپن»تعریف شده است.درحال حاضر،حساسیت دولت ومردم ژاپن به ویژه درسالهای اخیر نسبت به برنامه‌های آموزشی ودرسی بسیاربیشترشده است.}

^{انتشارگزارش ملی دولت ژاپن پیرامون اهداف این کشور درقرن بیست ویکم وگزارش راهبردهای امنیت ملی آمریکا نشان می دهد که انتشار این گزارش ها دردوسوی شرق وغرب جهان ونگاه آنها به آموزش،معلم وفرآیندهای غنی سازی به مثابه«راهبردی برای هویت سازی وامنیت ملی»رویکردی مشابه دارند.}

^{مطالعه تجربه‌های جهانی نشان می دهد که دل نگرانی‌های بسیاری از مدیران راهبردی کشورها در خصوصیت کیفیت آموزش ومعلم جدی است.مرزهای دانش واندیشه درمسائل آموزش وپرورش وآموزش عالی،نیاز به بررسی وتجزیه وتحلیل تجربه های بین المللی رابیشتر کرده است.}

^{توسعه وآموزش}

^{تغییرات شگرف ورقابتی کشورهای جهان دردستیابی هرچه سریع تربه توسعه اقتصادی ورفاه اجتماعی وتاثیر این تحولات برجامعه ایران باعث شده است که توجه به نقش وکارکردهای آموزش عمومی وعالی از توجه بیشتری برخوردارشود.افزایش نقش نظام آموزشی درپویایی حیات اجتماعی،ضرورت توجه به کارکردهای اقتصادی و«تجزیه وتحلیل هزینه-فایده»آن را برای دولت ومردم مضاعف کرده است،چراکه افزایش تقاضای اجتماعی برای آموزش،حجم هزینه‌های آموزشی دربودجه دولت وخانوار راافزایش داده است.به علاوه،گسترش دوره های مختلف تحصیلی وافزایش جمعیت تحت پوشش وبه ویژه تمایل وگرایش زیاد مردم به دستیابی بیشتر به مدارک ومدارج تحصیلی بالاتر بستری فراهم آورده است که آگاهی از ابعاد اقتصادی نظام آموزشی رابرای والدین،معلمـان،پژوهشگـران اقتصادی وآموزشی،مدیران و برنامه ریزان آموزشی وتوسعه اجتناب ناپذیر می کند.}

دکتر محمد رضاسرکارآرانی

اطلاعات -۱۲ مرداد ۹۳