هم قدم با سانسور'همراه دیرینه إیرانی ها

بخشی از مقاله

هم قدم با سانسور ; همراه دیرینه ایرانی ها" از خانم نسرین دانایی  دکترای  جامعه شناسی

مجله گزارش تاریخ 15 اردیبهشت 94"

" ،کاهش اعتماد عمومی و سانسور"

وی بیان کرد: گاهی مساله سانسور جدای از دوران کودکی در شغل یا جریان جامعه ایجاد می‌شود. مثلا کسی که با خلاقیت خود در جامعه حمایت نمی‌شود، سعی می‌کند برخی از جنبه‌های کاری خود را به دلیل عدم دیده شدن سانسور کند.مدرس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: امروز پدیده سانسور و خود‌سانسوری در رسانه‌ها     مشهود‌تر است به‌نحوی که بسیاری از این بخش‌ها به دلیل فشار برخی از سازمان‌ها به خودسانسوری روی می‌آورند و برخی از موارد را حذف می‌کنند در حالی‌که وظیفه رسانه‌ها اطلاع‌رسانی دقیق و به موقع به مردم است لذا اگر این وظیفه به‌خوبی انجام نشود پیامدهای منفی به دنبال دارد.

دانایی ادامه داد: سانسور در رسانه‌ها باعث    می‌شود که مخاطبان به سمت دیگری روی بیاورند و دیگر اینکه اعتماد عمومی جامعه نسبت به رسانه کاهش پیدا می‌کند.

وی افزود: در جنبه‌های فردی و جمعی ترس از قانون و مجازات برای املر خودسانسوری بسیار مهم است. مسائلی نظیر عدم پخش رسانه یا پیگرد قانونی عمده انگیزه‌های سانسور در رسانه‌ها هستند.

این جامعه‌شناس با ابراز تاسف از رشد پدیده سانسور در کشور گفت: متاسفانه در بسیاری از کشورهای جهان سوم این مساله وجود دارد البته در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز این امر دیده می‌شود اما قطعا این پدیده در کشورهای جهان سوم بیشتر است.

سانسور عامل مخاطبان از دست رفته

دانایی توضیح داد: یکی از پیامدهای خودسانسوری امروز در ایران مشهود است چرا که مخاطبین بیشتر به سمت رسانه‌های خارجی حرکت کرده‌اند و خلاقیت و پویایی در رسانه‌های مختلفی نظیر تلویزیون، روزنامه، سینما و ... از دست رفته است.

وی بیان کرد: در حقیقت بسیاری از آثار    رسانه‌ای و هنری که با هزینه‌های گزاف انجام می‌شود به‌‌خاطر این امر از عرصه کشور حذف می‌شوند. به‌طور حتم چنین سانسورهایی بر دیدگاه عمومی جامعه تاثیری جز افزایش بد‌بینی ندارد.

دانایی اظهار کرد: داشتن تخصص کافی در فعالان عرصه رسانه و هنر می‌تواند کمی بر کاهش این مقوله تاثیر داشته باشد. یعنی یک فیلم‌ساز، هنرمند یا خبرنگار می‌تواند با استفاده از هوشمندی و تخصص خود علاوه بر رضایت مخاطبین خویش به کار خود ادامه دهد لذا مساله تخصص در این بخش بسیار مهم است.

وی با اشاره به چارچوب‌هایی که هر روز      تنگ‌تر می‌شود گفت‌: البته گاهی چارچوب‌های این عرصه کاملا سلیقه‌ای تعیین می‌شوندبه‌نحوی که حتی صحبت کردن درباره برخی موارد را ممنوع می‌کند به همین خاطر تخصص نمی‌تواند در این‌گونه موارد کمکی کند.

ادارات همرنگ جماعت شده این جامعه شناس گفت: متاسفانه خودسانسوری در سازمان‌ها با عنوان همرنگ جماعت شدن از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و خلاقیت و پویایی را در سازمان‌ها و کلیت جامعه تحت تاثیر قرار می‌دهد یعنی کمتر کسی برای از بین بردن روزمرگی تلاش می‌کند.

دانایی بیان کرد: البته مساله سانسور در ایران ریشه تاریخی نیز دارد‌‌‌‌‌. به این نحو که ما از دوران قاجاریه و پهلوی با مشکل آزادی بیان رو به رو بودیم. بی‌سواد نگه داشتن مردم، در کنار نبود آگاهی و حضور جامعه در ترس به تداوم این عرصه انجامیده است.وی هشدار داد: در صورت تداوم و گسترش سانسور خلاقیت و ایده‌های نو در جامعه نابود می‌شود ضمن اینکه مردم به سمت رسانه‌های ماهواره و بین‌المللی حرکت می‌کنند. رشد رسانه‌های خارجی در کشور می‌تواند شایعه‌پراکنی را افزایش دهد. ضمن اینکه به تزریق فرهنگی دیگر به کشور منجر می‌شود.

این جامعه‌شناس پیشنهاد داد: راه‌حلی این مساله را می‌توان بر افزایش سواد رسانه‌ای در بین مردم دانست. در حقیقت با این روش می‌توانیم فاصله دانش و آگاهی جامعه را کاهش دهیم و به جای عدم پخش و سانسور سعی کنیم آگاهی مردم را افزایش دهیم.حذف تعصبات و سلیقه از چارچوب‌ها دانایی گفت: سواد رسانه‌ای یعنی اینکه ما   برنامه‌های رسانه‌ها، مجلات و ... را با دیدگاه انتقادی و به‌جا نگاه کنیم و با توجه به تعصبات بی‌مورد و سلیقه‌ای به سانسور روی نیاوریم در واقع سواد رسانه‌ای نیازمند ترویج نگاه علمی در این عرصه است.وی افزود: حضور آزادی بیان در جامعه به رشد افکار درست کمک می‌کند درحالی‌که روند بالعکس تنها به رشد فرهنگ خارجی و ضعف فرهنگی داخلی و بومی ما می انجامد.به طور  حتم عواملی که از آنها برای رشد پدیده سانسور سخن گفته شد امروز در حال رشد و گسترش است.