اولین کشته اعتراضات صنفی معلمان در ایران در دوران رژیم پهلوی

پیکر خانعلی بر روی دست معلمان با شعار «کشتند یک معلم را» به بیمارستان بازرگانان منتقل شد.اقدامات پزشکان موثر واقع نشد و وی جان باخت.

قانون آنلاین- صفحه “عکس های تاریخی” با انتشار تصویری از ابوالحسن خانعلی، اولین کشته اعتراضات صنفی معلمان درایران، توضیحاتی درباره اعتراضات معلمان در سال ۱۳۳۹ شمسی و در دوران رژیم پهلوی نگاشته است.

به گزارش پیام نو، در صفحه “عکس های تاریخی” درباره وقایع منجر به کشته شده خانعلی و اعتراضات معلمان در ذیل تصویری از این معلم معترض می خوانیم:
«در ۱۸ بهمن‌ ماه ۱۳۳۹ حرکت اعتراضی گسترده معلمین در ایران شکل گرفت. در این روز باشگاه مهرگان که در واقع سازمانی صنفی معلمان بود، قطعنامه‌ای در مورد افزایش حقوق معلمان تصویب کرد. طرحی که در روزهای بعد معلمان سراسر کشور با امضای طومارهایی پشتیبانی خود را از آن اعلام کردند.
روزنامه کیهان اسفندماه ۳۹ در گزارشی از وضعیت فرهنگیان نوشت: «معلمین می‌گویند حقوق یک دبیر سابقه‌دار لیسانسه کمتر از حقوق یک مستخدم جزء در سازمان برنامه یا شرکت ملی نفت است و ما خودمان مکرر نوشتیم که حقوق یک معلم کمتر از حقوق یک راننده دولتی و به مراتب کمتر از یک راننده تاکسی است… یک لیسانسه در وزارت فرهنگ ماهی ۴۰۰ تومان می‌گیرد ولی لیسانسه دیگر با‌‌‌‌ همان تحصیلات و پایه معلومات در یک سازمان دولتی دیگر ۲۵۰۰ تومان دریافت می‌کند…هستند کسانی که بعد از هشت سال خدمت ۲۷۳ تومان حقوق می‌گیرند.»
دهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۰ در جلسه مجلس بود که جهانشاه صالح وزیر فرهنگ، لایحه «اشل حقوقی جدید فرهنگیان» را تقدیم مجلس شورای ملی کرد. به موجب این لایحه حداکثر حقوق آموزگاران ۱۰۶۰ تومان و حقوق دبیران ۱۴۵۰ تومان پیش‌بینی شده بود.
انتشار خبر بردن لایحه به مجلس، واکنش معلمان به خصوص دبیران دبیرستان‌ها را برانگیخت.
تعدادی از معلمان شهر تهران به دعوت باشگاه مهرگان برای اعتراض به این لایحه از صبح روز ۱۲ اردیبهشت با اعلام اعتصاب، کلیه مدارس تهران را تعطیل کردند و از اوایل صبح دسته دسته به میدان بهارستان رفته و جلوی مجلس جمع شدند و جمعیت هر لحظه افزوده می‌شد.
روزنامه اطلاعات حوادث این روز را چنین گزارش کرد:
«ساعت ۸:۳۰ معلمین به میدان بهارستان رسیدند و چون جلوی خیابان اکباتان قبلا توسط ماموران انتظامی بسته شد، در خیابان شاه‌آباد و اول بهارستان بر روی زمین نشستند.
رفته رفته با تحریک نیروی شهربانی درگیری معلمان با پلیس آغاز شد و ماموران از ماشین آب‌پاش برای متفرق کردن استفاده کردند، اما معلمان علیرغم اینکه خیس شده بودند از جای خود بلند نمی‌شدند…
پس از مدتی اولین برخورد صورت گرفت. عده‌ای به طرف ماشین‌ها رفتند تا سر لوله های آب را به سمت دیگر بازگردانند.
دقایقی بعد معلمان با پیکر خونین سه معلم روبرو شدند.
دو نفر توسط چاقو زخمی شده بودند و یک نفر از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته بود.
سرگرد شهرستانی، رییس کلانتری با اسلحه کمری خود به سر معلمی به ‌نام خانعلی شلیک کرده بود.
ابوالحسن خانعلی، اهل روستای کن تهران، مجرد و دبیر فلسفه و عربی دبیرستان جامی در غرب تهران بود. خانعلی با مدرک لیسانس معقول و منقول در سال ۱۳۳۵ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد.
هنگام شهادت علاوه بر شغل معلمی دانشجوی دوره دکترای فلسفه دانشگاه تهران بود. خانعلی گرایش سیاسی معینی نداشت و در تظاهرات میدان بهارستان هم نقش رهبر، سخنران یا سخنگو نداشت.
او معلمی بود که مانند هزاران تن دیگر برای دفاع از حقوق صنفی خود در یک اجتماع صنفی شرکت کرده بود.
قرار بود هیاتی از معلمان با رییس مجلس ملاقات کنند اما سیر حوادث به گونه دیگری رقم خورد. بعد از تیراندازی رییس کلانتری ۲ میدان بهارستان به سوی معلمان، اوضاع متشنج شد. معلمان فریاد می‌زدند و علیه دولت و نخست‌وزیر شعار می‌دادند. ماموران پلیس تیر هوایی شلیک می‌کردند و با باتوم معلمان را می‌زدند. صدای تیراندازی و شعارهای معلمان در صحن علنی مجلس شنیده می‌شد. مجلس در حال بررسی لایحه اشل حقوق معلمان بود که یکی از نمایندگان مخالف از جای خود برخاست و خطاب به رییس مجلس گفت: در بیرون معلمان را می‌کشند و ما اینجا لایحه حقوق معلمان را بررسی می‌کنیم و با پایان سخن او جلسه مجلس متشنج شد.»
پیکر خانعلی بر روی دست معلمان با شعار «کشتند یک معلم را» به بیمارستان بازرگانان منتقل شد. اقدامات پزشکان موثر واقع نشد و وی جان باخت.

http://kanoonhamedan.mihanblog.com/