رسول پاپایی / روزنامه اعتماد /سه شنبه 31مرداد 91
تابستان
آموزش و پرورش به اخرین ماه خود نزدیک می شود .اما ابهام ها و پرسش های
کارشناسان ، منتقدان وصاحب نظران ، در خصوص اجرایی شدن نظام 3-3-6برطرف
نشده وآنها همچنان نگران اجرایی شدن تغییر نظام آموزشی هستند .آموزش و
پرورش هم، راه مشاور گریزی را در پیش گرفته ودستگاه اطلاع رسانی آن کمترین
پاسخ مستدل وعلمی به این نگاه های منتقد و دل نگرانی ها نمی دهد .
نبود
گفتمان دوطرفه هم موجب شده ،تا موافقان که عموما مجریان این تغییرات
هستند ، مخالفان و منتقدان را به سنگ اندازی در اجرایی شدن سند تحول
بنیادین متهم کنند و مخالفان هم، اموزش و پرورش را به، شتابزدگی و سطحی
نگری و بی توجهی به اینده نظام آموزشی متهم نمایند . دراین میان تنها چیری
که نصیب خانواده ها و دانش اموزان گردیده است سردرگمی و نگرانی در خصوص
ان چه قرار است اتفاق بیفتد می باشد .
رسول پاپایی / روزنامه اعتماد /سه شنبه 31مرداد 91
تابستان
آموزش و پرورش به اخرین ماه خود نزدیک می شود .اما ابهام ها و پرسش های
کارشناسان ، منتقدان وصاحب نظران ، در خصوص اجرایی شدن نظام 3-3-6برطرف
نشده وآنها همچنان نگران اجرایی شدن تغییر نظام آموزشی هستند .آموزش و
پرورش هم، راه مشاور گریزی را در پیش گرفته ودستگاه اطلاع رسانی آن کمترین
پاسخ مستدل وعلمی به این نگاه های منتقد و دل نگرانی ها نمی دهد .
نبود
گفتمان دوطرفه هم موجب شده ،تا موافقان که عموما مجریان این تغییرات
هستند ، مخالفان و منتقدان را به سنگ اندازی در اجرایی شدن سند تحول
بنیادین متهم کنند و مخالفان هم، اموزش و پرورش را به، شتابزدگی و سطحی
نگری و بی توجهی به اینده نظام آموزشی متهم نمایند . دراین میان تنها چیری
که نصیب خانواده ها و دانش اموزان گردیده است سردرگمی و نگرانی در خصوص
ان چه قرار است اتفاق بیفتد می باشد .
اکنون
که نرم نرمک به روز های اغازین سال تحصیلی نزدیک می شویم ،مناسب است که
نگاهی به ان چه که قرار است در اموزش و پرورش بیفتد داشته باشیم و دیدگاه
مخالفان و منتقدان را مرورکنیم تا فرصت را برای پاسخگویی وتنویر افکار
عمومی از طرف موافقان فراهم کرده باشیم .
داستان
از این قرار است که، آموزش و پرورش تصمیم گرفته است ساختار نظام آموزشی
کشور را از مهر ماه امسال به3-3-6تغییر دهد . یعنی این که ،از امسال دانش
اموزان 6سال در ابتدایی 3سال درراهنمایی و3سال در دبیرستان تحصیل می کنند.
با استقرار نظام 3-3-6از امسال پایه اول راهنمایی تشکیل نمی شود و دانش
اموزان کلاس پنجم هم به جای رفتن به پایه اول راهنمایی در پایه ششم ابتدایی
درس می خوانند و تلفیقی از کتب های دبستان وراهنمایی را یاد می گیرند.
آموزش و پرورش ادعا دارد که این تغییربر اساس سند تحول بنیادین آموزش و
پرورش است. و بر اجرایی شدن آن در مهر ماه اصرار می ورزد .این تصمیم آموزش و
پرورش با مخالفت طیف گسترده ای از آگاهان، که مسئولان اسبق وزارت اموزش و
پرورش و برخی نمایندگان مجلس هم درمیان انها هستند مواجه شده است .
منتقدان چرا ساز مخالف می زنند؟
مخالفان
می گویند : اجرای نظام 3-3-6 انحراف از متن تحول بنیادین است. چون بر اساس
سند ، نظام آموزشی باید به چهار دوره سه ساله تغییر کند .در حالی که اموزش
وپرورش می خواهد در آغاز طرح به صورت 3-3-6اجرا شود و در آینده به صورت
3-3-3-3تغیرات را تثبیت نماید . انها می گویند: : توصیه مقام های عالی رتبه
نظام هم در جمع معلمان نمونه این بوده که :" این نسخه احتیاج دارد به
اینکه یک برنامهریزی دقیق براساس بندبند این سند انجام بگیرید چون بحث بر
سر تحول بنیادین است، بحث تحول شکلی نیست. این تحول احتیاج دارد به
برنامهریزی، باید قدمبهقدم این سند تحول برنامهریزی شود ."اما آموزش و
و پرورش تغییر شکلی رااولویت اول قرار داده است و از میان 131راهکار سند
ناگهان به سراغ راهکار 112سند رفته و 111راهکار و مقدمه و پیشنیاز را
نادیده گرفته است .
منتقدان
می گویند :هر گونه تغیرساختار وافزودن پایه ای، باید از کلاس اول اغاز
شود ویک پایه از پایین به ابتدایی اضافه شود تااموزش های دروه تحصیلی پیش
دبستانی با تقلیل سن ورودرسمیت بیاید.اما اتفاق بر عکس افتاده واین تغییر
به برشی از "میانه" تبدیل شده که موجب به هم ریختن نظام اموزشی از وسط
شده و باعث گسست محتوا وارتباط مفاهیم و مطالب درسی می گردد. انها مبهم
بودن ارتباط بین مفاهیم و محتوای پایه ششم خودساخته با پایه پنجم و دوره
راهنمایی را مشکلات این طرح می دانند واموزش و پرورش را به، نیازمودن تجربه
پیش دانشگاهی درگذشته دعوت می کنند .
مخالفان
اجرای نظام 3-3-6می گویند : در همه ی نظام های اموزش و پرورش موفق هر
طرحی هر چقدر هم خوب کارشناسی شده باشد ابتدا در مقیاس های آزمایشی در
مدارس اجرا می شود تا کارشناسان با جمع اوری و مطالعه باز خورد های منفی
ومثبت معلمان و دانش اموزان و خانوده ها از اثرات منفی آن به هنگام اجرای
سراسری کم کنند. در هیچ جای دنیا محتوای درسی به صورت ضرب العجلی وظرف چند
ماه تولید و چاپ نمیشود . اما آموزش و پرورش می خواهد تغییر به این گستردگی
و پر هزینه ای را که بر همه ی ابعاد جامعه اثر گذار است را بدون هیچ
"ازمایش وتستی" در مقیاس ملی اجرا کند. انها می گو یند : اموزش وپرورش بهتر
است ابتدا همت وتلاش خودرا معطوف تهیه و تصویب برنامه های اجرایی مرتبط با
131راهکار سند تحول بکند ونقشه اجرایی این اسناد را تهیه و تصویب کند وسپس
ان را در سطح درصدی از مدارس به محک ازمایش بسپارد و اشکالات وایرادات را
شناسایی کند سپس در سطح ملی اجرا کند .
منتقدان
می گویند: همزیستی کودک اول ابتدایی و دانش اموز ششم که به دوره نو جوانی
نزدیک شده دریک محیط از جهت اخلاقی ورفتاری می تواند مشکلات تربیتی پیش
بینی نشده ای را به همراه داشته باشد. به وِیژه در مدارس روستایی و عشایری
که کلاس ها در بسیاری از مورد به صورت مختلط و چند پایه با هم تشکیل می شود
.
آنان
اضافه می کنند : امروزه در دنیاتغییر" ساختار وشکل" دغدغه ی نظام های
اموزش قوی و پویا نیست بلکه "محتوای آموزشی" و "دانایی معلمان" وتجهیز انها
به شیوه های جدید آموزش ومجهز کردن کلاس های درس به وسایل کمک آموزشی جدید
ورفع کمبود ها و کاستی ها فعلی اولویت اول برای هر گونه تغییرساختارو تحول
است .انها توصیه می کنند که با توجه به زمان بر و پر هزینه بودن و ملی
بودن آسیب های اجرای شتابزده تغییر ساختار بهتر است آموزش و پرورش ابتدا
کمبودها و نارسایی ها و دغدغه های فعلی نظام آموزشی ومعلمان را حل کند و
سپس با ارامش و همراه کردن روانی جامعه و مهیا ساختن زیر ساخت ها به اجرای
تغییرات ساختاری اقدام کند .
اگاهان
و منتقدان اجرای نظام 3-3-6 از سکوت وبی تفاوتی "دستگاه های نظارتی" گله
دارند و می گویند: به موجب بند 2ماده شش قانون تشکیل شورای عالی آموزش
وپرورش تغییر بنیادی نظام اموزشی ،بررسی و تصویب هدف ها و نظام آموزشی
وزارت آموزش و پرورش به عهده مجلس شورای اسلامی است و آموزش و پرورش وظیفه
داشته است در خصوص زمان و چگونگی اجرای نظام 3-3-3-3حتی از مجلس کسب تکلیف
کند .اما متاسفانه درسکوت "مجلس هشتم"و کمیسیون آموزش ان اموزش و پرورش نه
تنها این کاررا نکرده است بلکه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر
اجرای نظام 3-3-3-3را هم اجرا نکرده و می خواهد نظام خود ساخته ی 3-3-6را
اجرا نماید . در این صورت ایا کمیسیون اموزش مجلس نهم و کمیسیون اصل 90 که
وظیفه دفاع از قوانین برزمین مانده را دارد همچنان موضع سکوت را ادامه
خواهند داد؟!
.انها
می گویند: شورای عالی انقلاب فرهنگی که بر اساس فصل هشتم سند وظیفه
سیاستگزاری و تصمیم گیری کلان وارزیابی و نظارت راهبردی فرایند تحول
بنیادین نظام تعلیم وتربیت رسمی و عمومی را به عهده دارد،چرا دربرابر
نگرانی های موجود سکوت اختیار کرده وبه وظیفه ارزیابی و نظارت خود عمل
نکرده و مانع آغاز انحراف آلود سند به هنگام اجرا نمی شود ؟چرا اجازه می
دهند اموزش و پرورش هر بلاو جفایی که می خواهد بر سر این سند بیاورد .؟
منتقدان
خاطر نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی را به این نکته جلب می کنند که :
در زمان وزارت محمد علی نجفی وزیر وقت آموزش و پرورش طرحی براساس مصوبه
شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر شروع شدن مدارس از 15 شهریور ماه ارائه
شد، اما نمایندگان مجلس وقت اجازه اجرای این طرح را نداده و جلوی آن را
گرفتند. انها نمایندگان را به مطالعه عمیق ودقیق سند تحول دعوت کرده تا
قانونی بودن ومبتنی بودن نظام 3-3-6را با سند تحول مورد بررسی قرار دهند و
میزان امادگی ومهیا شدن زیرساخت ها را در سطح جامعه ارزیابی کنند و نیم
نگاهی به اخرین آمار اعلام شده از طرف معاون نوسازی و تجهیز مدارس وزارت
داشته باشند ومشاهده کنند که چگونه اجرای شتابناک این طرح تعداد7700 مدرسه
را تحت عنوان تغییرکاربری بدون کتابخانه یا ازمایشگاه یا سایت کامپیوتر یا
نماز خانه خواهد کرد و چگونه استفاده از2322 کلاس کانکسی و پیش ساخته به
عنوان زیرساخت مهیا شده برای تغییر نظام آموزشی یاد می شود .
منتقدان
این طرح از سازمان بازرسی کل کشور که بررسی عملکرد ووظایف دستگاه های
دولتی را با توجه به قوانین وسیاست های مصوب مورد ارزیابی و نظارت قرار می
دهد دعوت کرده اند تا نظرات مخالفان واگاهان به مسائل نظام آموزشی را
مطالعه کند وباعملکرد اموزش و پرورش و قوانین و اسناد سند تحول مطابقت دهد .
موافقان هم برای اجرای این تغییر دلایلی دارند :
نظام
اموزشی ابتدا به یک دوره شش ساله و دو دوره سه ساله (3-3-6)و در مرحله بعد
به چهار دوره سه ساله (3-3-3-3) تقسیم میشود .آموزش و پرورش هم قصدانحراف
از سند تحول را ندارد و به دنبال ان است در اینده طرح به صورت (3-3-3-3)
تثبیت شود انها می گویند: ما سه سال روی این سند کار کرده ایم و اگر در این
دولت این تغییر ساختار ایجاد نشود احتمال دارد در دولت های بعدی اجرا
نشود. !
موافقان
همچنین می گویند :با گنجانده شدن درس مهارتها ای زندگی در پایه ششم مهارت
بچه ها برای ورود به زندگی تکمیل وعملی می شود . تفکر و پژوهش لازمه زندگی
امروزی است و اختصاص درس تفکر و پزوهش وکار وفناوری این نیاز زیستن در
جهان امروز را برآورده می کند . معلمان ابتدایی علاقمند به تدریس در پایه
های بالاترهستند و باوجود پایه ششم فرصت پیدا می کنند با دانش و مطالعه
بیشتر وارد کلاس شوند . نزدیک شدن سن دانش اموزان به دوره راهنمایی از
استرس و مشکلات تغییر دوره تحصیلی کم می کند .سطح محتوای دورس راهنمایی و
ابتدایی اکنون از یک تفاوت اشکار دررنج است با ظهور پایه ششم ومحتوای جدید
این شکاف محتوای تا حدودزیادی پر می شود .
به
نظر نگارنده: نکته مهم در این میان این است که هم مخالفان و هم موافقان
"اصل تغییر"را انکار نمی کنند و نگرانی وعدم نگرانی از تحمیل هزینه های
سنگین و غیرقابل برگشت بخاطر اجرای بدون زیرساخت وشتاب الود وجه افتراق
انان است .بنابراین در فرصت کوتاه باقی مانده دستگاه های نظارتی مثل مجلس و
شورای عالی انقلاب فرهنگی و ...جمع بندی لازم رااز انچه که "قرار بوده"
اتفاق بیفتد و انچه که در حال رخ دادن هست را با جدیت و براساس واقعیت های
مدرسه ای و نه مصلحت های سیاسی و گروهی انجام دهند و ان را اعلام کنند . تا
چنانجه علی رغم همه ی این هشدار ها و انذار ها قرار است مهرامسال نظام
اموزشی به 3-3-6تغییر کند ، هم اموزش و پرورش با جدیت و شتاب بیشتری به
آموزش معلمان و تبیین اهداف و تاثیرات این تغییر برای جامعه و خانوده ها
بپردازد وهم منتقدان به این فکر کنند که در این اجرای شتاب الود چگونه می
توانند به کم کردن اثرات منفی به اموزش و پرورش کمک کنند
به نقل از وبلاگ آقا اجازه
http://rasoolpapaei2.blogfa.com/