معلمان از دولت یازدهم چه می‌خواهند

• معلمان از دولت یازدهم چه می‌خواهند
• اجرای قانون خدمات کشوری و آزادی صنفی

فرهنگیان و معلمان کشور در هفته اخیر چند نفر را برای پذیرش مسئولیت وزارت آموزش‌وپرورش به رییس‌جمهوری منتخب پیشنهاد کرده‌اند. جدا از این‌که رییس‌جمهوری درنهایت چه کسی را برای وزارت آموزش‌وپرورش معرفی خواهد کرد، وزیر بعدی هرکسی باشد، معلمان چند مطالبه و درخواست اصلی از او دارند: اجرای قانون خدمات کشوری، آزادی معلمان دربند و برداشتن فضای امنیتی از مدارس و همچنین فعالیت دوباره تشکل‌های صنفی معلمان که در این هشت‌سال یا از ادامه فعالیت باز‌ماندند یا به‌حاشیه رانده شدند.
در هفته‌های پس از انتخابات ریاست‌جمهوری کمیته‌های متعددی برای بررسی وضعیت سازمان‌ها و وزاتخانه‌های دولتی و درنهایت ارائه مشاوره به حسن روحانی برای ترکیب کابینه دولت یازدهم تشکیل شده است. فرهنگیان هم در قالب نهادهای صنفی که البته هنوز باقیمانده‌اند تحرکات گسترده‌ای برای رساندن صدایشان به رییس‌جمهوری منتخب داشته‌اند. شاید مهم‌ترین خبر در روزهای اخیر پیشنهادی بود که از سوی چهار تشکل فرهنگیان در ارتباط با وزیر آموزش‌وپرورش مطرح شد؛ وزیری که به‌گفته «فرهنگیان باید مورد‌اعتماد کامل و از مدیران نزدیک به رییس‌جمهوری منتخب بوده و در کابینه از جایگاهی شایسته برخوردار باشد.» پنج نفری که از سوی چهار تشکل صنفی فرهنگیان به کمیته آموزش‌وپرورش رییس‌جمهوری منتخب معرفی شدند براساس اولویت عبارتند از: «محمدعلی نجفی»، «مرتضی حاجی»، «علی‌اصغر فانی»، «معصومه ابتکار» و «رحیم عبادی»؛ اما پرسش اینجاست که معلمان و فرهنگیان از دولت بعدی چه انتظاری دارند؟ چه برنامه‌هایی باید با اولویت دنبال شود؟
مهم‌ترین چالش بازسازی اعتماد است
محمود بهشتی لنگرودی، سخنگوی کانون صنفی معلمان ایران (تهران)، معتقد است مهم‌ترین چالشی که دولت روحانی در بخش آموزش‌وپرورش با آن مواجه است بی‌اعتمادی است که در هشت‌سال گذشته بین بخش دولت و فرهنگیان ایجاد شده است. به‌گفته او به‌دلیل این بی‌اعتمادی بسیاری از مصوبات شورای‌عالی آموزش و پرورش، وزارتخانه و بخشنامه‌هایی که اداره‌های کل و نواحی صادر می‌کنند مورد توجه معلمان واقع نمی‌شود. او با بیان این‌که به معلمان در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها بهایی داده نشده است به «بهار» گفت: «در سال‌های گذشته تشکل‌هایی که رابط بین معلمان و بخش ستادی آموزش‌وپرورش بودند به‌طور کلی کنار زده شدند.»
معلمان چهار تشکل اصلی دارند: کانون صنفی معلمان ایران، سازمان معلمان ایران، انجمن‌اسلامی معلمان و مجمع فرهنگیان. چنان‌که او می‌گوید، فعالیت کانون صنفی معلمان ایران باوجود چالش‌ها در هشت‌سال گذشته ادامه داشته است. به‌گفته او این تشکل‌ها واسطه بین معلمان و مسئولان بودند و تعطیلی آنهاموجب افزایش بی‌اعتمادی معلمان شد؛ برای بازگرداندن این اعتماد نخستین گام انتخاب وزیر مناسب است.
بهشتی همچنین گفت: «در نظرسنجی‌های انجام شده توسط سایت‌ها و پیام‌هایی که از معلمان دریافت کردیم آقای نجفی در صدر است و فاصله ایشان با سایر افرادی که نامزد وزارت آموزش‌وپرورش هستند زیاد است و از نظر اکثریت معلمان ایشان بهترین انتخاب برای وزارتخانه آموزش‌وپرورش هستند.» یکی از مشکلات معلمان تصمیمات عجولانه‌ای است که در سطح وزارتخانه یا از طرف مسئولان ذی‌ربط آموزش‌وپرورش گرفته شده است و باعث ایجاد ناامنی بین دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان می‌شود؛ از جمله تغییر مکرر نظام آموزشی و مشکلات ناشی از آن. موضوع دیگر بی‌توجهی به نیازهای معیشتی معلمان است که همواره افزایش حقوق آن‌ها با تورم سالانه تناسبی ندارد؛ در صورتی که براساس قانون خدمات کشوری حقوق همه کارمندان باید بالاتر از تورم سالانه افزایش یابد، اما الان قدرت خرید همکاران ما را به‌شدت کاهش یافته است. به‌گفته بهشتی ایجاد فضای امنیتی در مدارس از دیگر مشکلات معلمان در سال‌های اخیر است. با حذف تشکل‌های صنفی و قطع ارتباط آن‌ها با همکاران فرهنگی عملا سکوتی را به مدارس تحمیل کردند که باعث شده است نشاط از معلمان گرفته شود و فضای نقد و انتقاد مسدود شود. معلمان فاقد روحیه و نشاط هستند.
معلمان را آزاد کنند
سال‌های طولانی گذشته اما همچنان آنچه بیشتر معلمان از دولت یازدهم مطالبه می‌کنند، در ارتباط با وضعیت معیشت معلمان و نیز امکان فعالیت صنفی برای آن‌هاست؛ تشکل‌هایی که شمار زیادی از آن‌ها در سال‌های گذشته از امکان ادامه فعالیت بازداشته شدند. نهاد‌های دولتی و نظارتی در هشت‌سال گذشته برای غیرقانونی جلوه‌دادن فعالیت صنفی معلمان تلاش فراوانی کرده‌اند، اما معلمان با تاکید بر اصول مصرح در قانون اساسی از جمله اصل ۲۶ و ۲۷ پیگیر حقوق صنفیشان هستند. اولویت اول فرهنگیان همچنان «معیشت معلمان» و دیگری به‌رسمیت‌شناختن فعالیت‌های صنفی معلمان است. نبی‌الله باستان، عضو کانون صنفی معلمان ایران، در این‌باره به «بهار» گفت: «همه مشکلاتی که برای دوستان ما از جمله بنده پیش‌آمده به این دلیل بوده که مجوز فعالیت تشکل‌های صنفی ما از سال 85 باطل شده است و افرادی که از قبل درخواست مجوز کرده بودند مجوزی به نامشان صادر نشد و اصلا اعتقادی به فعالیت صنفی و مدنی نداشتند.» او ادامه داد: «فعالان صنفی ناظران مسئولان هستند و در این نهادها مشکلات سراسر کشور را جمع‌آوری می‌کردیم، جلسه می‌گذاشتیم و برای حل آن مشکل راهکار پیدا می‌کردیم و با تعامل مسئولان سعی در رفع آن مشکلات داشتیم. خوشبختانه رییس‌جمهوری منتخب گفته‌اند به نهادها و تشکل‌های صنفی اعتقاد دارند و ما امیدواریم فضایی فراهم شود که تشکل‌های صنفی معلمان به جایگاه گذشته خود بازگردند.» این آموزگار همچنین گفت: «یکی از مواردی که چندین سال دنبال آن هستیم این است که معلمان زندانی را آزاد کنند. تعدادی از معلمان در زندان هستند و تعدادی هم حکم دارند و برای تعدادی احکامی صادر شده و هنوز اجرا نشده است. »
آموزش‌وپرورش به معلمان بدهکار است
مهدی بهلولی، آموزگار و فعال صنفی معلمان، هم در گفت‌وگو با بهار از ضرورت توجه به معیشت معلمان می‌گوید و این‌که دولت یازدهم باید به حال پرداخت معوقات و بدهی‌های دولت به معلمان فکری کند. او در این‌باره گفت: « معلمان مطالبات اقتصادی از آموزش‌وپرورش دارند، این مطالبات از سال‌های قبل باقیمانده و دولت دهم در شرایطی کار را تحویل می‌دهد که تکلیف این بدهی‌ها مشخص نیست. این موضوع به نگرانی معلمان دامن می‌زند.»
بهلولی با بیان این‌که «یک سال است آموزش‌وپرورش حق بیمه طلایی فرهنگیان را پرداخت نکرده است»، ادامه داد: «از حدود سال‌88 که این بیمه طلایی راه‌اندازی شد هر ماه مبلغی از حقوق معلمان کم می‌شد و در ماه‌های بعد حق بیمه معلمان دوباره به حساب آن‌ها واریز می‌شد. الان یک سال است که واریز نشده و در روزهای اخیر بخش نامه‌ای منتشر شده است که نشان می‌دهد آموزش‌وپرورش در همین ماه آخر درکل پرداخت حق بیمه طلایی معلمان (حق‌السهم وزارتخانه) به معلمان را به‌کلی متوقف کرده است. اگر این اتفاق بیفتد و وزارتخانه سهم خود را نپردازد، در واقع معلمان باید حق بیمه طلایی خود را نسبت به پارسال با افزایش سه‌برابری بپردازند.» چنانکه بهلولی می‌گوید، یک‌سال است حق مدیریت نیروهای اجرایی مدارس مانند مدیران و معاونان پرداخت نشده است. به‌گفته او اگر این حق مدیریت را برای مدیران و معاونان اجرایی مدارس حدود یک‌میلیون تومان در نظر بگیریم، با فرض وجود حدود 100‌هزار مدیر اجرایی دست‌کم یک‌صد‌میلیارد تومان از این محل به معلمان بدهکارند و برای بیمه طلایی هم آموزش‌وپرورش حدود 300‌میلیارد تومان به معلمان بدهکار است. بهلولی درباره این‌که معلمان از دولت بعدی چه می‌خواهند گفت: «مطالبات معلمان در برنامه‌های دو نامزد انتخاباتی آقایان عارف و روحانی به‌خوبی بازتاب پیدا کرده بود؛ یکی این‌که فرهنگیان مثل دیگر اقشار اجتماعی به‌دنبال جامعه مدنی نیرومند هستند؛ یعنی تشکل‌های صنفی، مدنی و آموزشی خودشان را خواستارند که در این دهه گذشته به‌ویژه ‌نامهربانی‌های بسیاری با تشکل‌های صنفی فرهنگیان شده است و به آن‌ها نگاه امنیتی داشتند. افزون بر این‌که باید نهادها و تشکل‌های گذشته بازسازی و احیا شود، امکان فعالیت تشکل‌های جدید هم فراهم شود.» او با اشاره به مصاحبه 13‌خرداد‌92 روحانی با پایگاه خبری آفتاب، ادامه داد: «ایشان در این مصاحبه روی چند مسئله مهم تاکید کردند. نخست این‌که مسئولان کشوری نارکارآمدی خودشان را می‌خواهند در آموزش‌وپرورش جبران کنند؛ یعنی این‌که فکر می‌کنند با هرچه سیاسی‌تر و ایدئولوژیک‌تر‌کردن نظام آموزش‌وپرورش می‌توانند ناکارآمدی‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در دیگر حوزه‌ها را از این طریق جبران کنند. نکته دیگر این‌که الان آموزش‌وپرورش می‌توانند طبقاتی شده است؛ یعنی مجموعه‌ای از مدارس غیرانتفاعی داریم که مبالغ هنگفتی می‌گیرند و آموزشی می‌دهند که نسبت به آموزش مدارس دولتی گاه ازکیفیت تئوریک بالاتری برخوردار است و این موجب شده است بسیاری از مردم اعتمادشان را به مدارس دولتی از دست دهند؛ حتی مدارس دولتی هم با انواع روش‌ها پول می‌گیرند. در دو سال گذشته هم سرانه مدارس از سوی آموزش پرورش واریز نشده است و مدارس از مردم پول می‌گیرند.» این آموزگار و فعال صنفی معلمان در ادامه گفت: «به‌عنوان معلمان خواستار یک نگاه نو از طرف دولت به آموزش‌وپرورش هستیم؛ نگاهی که آموزش‌وپرورش را نظامی مصرفی نداند و به‌عنوان نظام سرمایه‌ای بلندمدت تلقی کند.»

بهر - 23   تیر ماه  92