علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش
در گفت وگو با « اعتماد»:مدرسه فروشی نمی کنیم
نویسنده: مریم بابایی
ارتباط تان با تشکل های صنفی معلمان به چه صورت است؟
از زمان تصدی وزارت چهار یا پنج بار با نماینده تشکل ها جلسه داشتیم. مشاوری هم با عنوان مشاور وزیر در امور تشکل ها در این زمینه انتخاب کرده ام که رابط وزارتخانه با تشکل ها است. به نظر می رسد که این اقدامات گام هایی برای نزدیک شدن وزارت آموزش و پرورش به معلمان و فرهنگیان است. از زمان تصدی وزارت چهار یا پنج بار با نماینده تشکل ها جلسه داشتیم. مشاوری هم با عنوان مشاور وزیر در امور تشکل ها در این زمینه انتخاب کرده ام که رابط وزارتخانه با تشکل ها است. به نظر می رسد که این اقدامات گام هایی برای نزدیک شدن وزارت آموزش و پرورش به معلمان و فرهنگیان است. علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش در گفت وگو با « اعتماد»:مدرسه فروشی نمی کنیمنویسنده: مریم باباییما اعلام می کنیم دولتی با خط مشی و شعارهای مشخص در 24 خرداد 92 از طرف مردم رای آورده است. نهادهای آن دولت باید سیاست های رییس آن دولت را اجرایی کنند. طبیعی است مدیرانی باید عهده دار مسوولیت شوند که به آن سیاست ها عمل کنند. نه در این دولت بلکه در تمام دولت های قبلی هم سابقه داشته است و زیاده طلبی نیست. اما اینکه ما انتصابات را با هماهنگی و استعلام از وزارت اطلاعات پیش بردیم، دفاعی است که از این انتصابات می کنیم و مفتخریم که در کنار این مدیران حضور داریم
ما تمام مدیرانی که منصوب کردیم، با استعلام از وزارت اطلاعات بوده و همه آنها مورد تایید آن وزارتخانه بوده اند. ما اعتقاد داریم این انتصابات روی اصول بوده است. بنابراین بخشی از استیضاح اگر مطرح بشود سیاسی است. ممکن است بعضی از نمایندگان با برخی از انتصابات ما موافق نباشند. عملکرد آموزش و پرورش در این 13 ماه که من هم سرپرست و هم وزیر بوده ام، عملکرد قابل دفاعی بوده است. ما از رسانه ها و نهاد ها دعوت می کنیم که آموزش و پرورش را ارزشیابی کنند و ببینند ما در این مدت چگونه کار کردیم
مصاحبه با تاخیر چند دقیقه یی در حضور مدیر روابط عمومی و مامور حراست آموزش و پرورش شروع می شود. علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش آرام و شمرده پاسخگوی سوالات ما است. فانی میراث دار وزارتخانه یی است که با کسری بودجه پنج هزار میلیارد تومانی از دولت دهم تحویل گرفته است. شروع سال تحصیلی و گلایه های معیشتی معلمان از یک طرف و نامه استیضاحی که این روزها در مجلس دست به دست می شود برنامه های او برای حل مشکل کسری بودجه را به تعویق انداخته است. اصلی ترین طرحی که با موافقان و مخالفان زیاد این روزها از سوی آموزش و پرورش برای حل مشکل کسری بودجه دولت یازدهم دنبال می شود، خصوصی سازی و فروش مدارس دولتی است. این موضوع در کنار زمزمه های استیضاحی که در مجلس مطرح است، بخش عمده سوالات از علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش است. فانی، سوابق آموزشی متعددی در کارنامه خود دارد. او بعد از انقلاب و به ویژه در دوره وزارت حسین مظفر و کاظم اکرمی از مدیران فعال آموزش و پرورش بود. در سال 84 و بعد از برکناری محمود فرشیدی از سوی محمود احمدی نژاد به مدت کمتر از سه ماه سرپرست وزارت آموزش و پرورش شد اما نهایتا به مجلس معرفی نشد. در دولت یازدهم و پس از رای عدم اعتماد مجلس به محمدعلی نجفی به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش منصوب و نهایتا با رای مثبت مجلس وزیر شد. فانی چهارمین مرد کابینه روحانی است که در یک سال اول شروع به کار دولت از مجلس کارت زرد گرفته است.
از عملکرد یک ساله تان در آموزش و پرورش دفاع می کنید؟
عملکرد آموزش و پرورش در این 13 ماه که من هم سرپرست و هم وزیر بوده ام، عملکرد قابل دفاعی بوده است. ما از رسانه ها و نهاد ها دعوت می کنیم که آموزش و پرورش را ارزشیابی کنند و ببینند ما در این مدت چگونه کار کردیم.
این انتقاد از بیرون وجود دارد که آموزش و پرورش راکد مانده. حتی خیلی از معلم ها هم می گویند انتظارات شان بر آورده نشده است. این انتقاد را قبول دارید؟
البته باید این سوال را از کسانی پرسید که این ادعا را دارند. ما در آموزش و پرورش علمی حرکت می کنیم. اینکه می گویند آموزش و پرورش تحرک نداشته است، خب طبیعی است کسی که 27 شهریور سال گذشته وارد وزارت آموزش و پرورش می شود، غیر از اینکه برای زیرساخت ها کار کند و برای سال بعد برنامه ریزی کند کار دیگری از او ساخته نیست. چون برای بازگشایی مدارس در اول مهر، از شش ماه یا هشت ماه قبل باید برای آن برنامه ریزی کرد.
مشکل تعدادی از نمایندگان مجلس که دنبال استیضاح هستند با شما چیست؟ اگر نمایندگان مسائل و مشکلاتی غیرآموزشی دارند چه برنامه یی در برابر آنها دارید؟
ما اطلاعات متناقضی در این مورد داریم. خوب است که از آنهایی که دنبال این قضیه هستند سوال شود. آموزش و پرورش نهادی است که با همه جامعه در ارتباط است. هر اقدامی که ما در آموزش و پرورش انجام دهیم هم مخالف دارد هم موافق.
بخشی از انتقادات نماینده های خواستار استیضاح انتصابات است. فرض کنید در جلسه استیضاح هستید، چه پاسخی به این سوال نماینده ها می دهید؟
ما تمام مدیرانی که منصوب کردیم، با استعلام از وزارت اطلاعات بوده و همه آنها مورد تایید آن وزارتخانه بوده اند. ما اعتقاد داریم این انتصابات روی اصول بوده است. بنابراین بخشی از استیضاح اگر مطرح بشود سیاسی است. ممکن است بعضی از نمایندگان با برخی از انتصابات ما موافق نباشند.
به نظرتان سهم خواهی مطرح است؟
ممکن است. ما اعلام می کنیم دولتی با خط مشی و شعارهای مشخص در 24 خرداد 92 از طرف مردم رای آورده است. نهادهای آن دولت باید سیاست های رییس آن دولت را اجرایی کنند. طبیعی است مدیرانی باید عهده دار مسوولیت شوند که به آن سیاست ها عمل کنند. نه در این دولت بلکه در تمام دولت های قبلی هم سابقه داشته است و زیاده طلبی نیست. اما اینکه ما انتصابات را با هماهنگی و استعلام از وزارت اطلاعات پیش بردیم، دفاعی است که از این انتصابات می کنیم و مفتخریم که در کنار این مدیران حضور داریم.
در جریان داغ شدن بحث استضاح شما از سوی برخی نمایندگان مجلس، معلمان پیش دبستانی خواستار استخدام، چندین نوبت مقابل ساختمان وزارت و نهاد ریاست جمهوری تجمع کردند. به نظرتان این تحرکات در این بازه زمانی سیاسی نیست؟
نه من احساس می کنم مربیان پیش دبستانی به دنبال این هستند که به استخدام آموزش و پرورش در بیایند. من حرکت مربیان را کمتر سیاسی می بینم. بیشتر می خواهند شغلی پیدا کنند. ما از این نظر به آنها حق می دهیم.
بخشی از موارد استیضاح موضوع استخدام همین معلم هاست: برنامه یی برای استخدام شان ندارید؟
وزارت آموزش و پرورش بنگاه کاریابی نیست. وزارت آموزش و پرورش نهاد فرهنگی تربیتی است و باید متناسب با نیاز و امکاناتی که قانون در اختیارش گذاشته است به جذب نیروی انسانی بپردازد. ما دانشگاه فرهنگیان داریم. این دانشگاه در سراسر ایران قریب به 100 پردیس و شعبه دارد. ما از طریق دانشگاه فرهنگیان نیروی انسانی مورد نیاز خود را طبق برنامه ریزی ها و محاسباتی که انجام دادیم تربیت می کنیم. البته اخیرا بخشنامه یی به استان ها فرستادیم که مربیان پیش دبستانی که چندسالی با آموزش و پرورش همکاری داشته اند، تعاونی هایی تشکیل دهند و ما فضاهای اضافی خود را در اختیارشان بگذاریم و آنها بتوانند به تدریس در پیش دبستانی در قالب بخش خصوصی و نه بخش دولتی بپردازند و ما هم ممکن است گاهی اوقات از ظرفیت آنها طبق سیاستی که داریم استفاده کنیم اما خود ما نسبت به استخدام اینها نمی توانیم اقدام کنیم. به این دلیل که ما باید ردیف استخدامی داشته باشم. الان ردیف استخدامی نداریم، تا ردیف استخدامی نداشته باشیم، نمی توانیم آزمون برگزار کنیم.
وزیر آموزش و پرورش تا چه اندازه با بدنه آموزش و پرورش و دیدگاه های آنها در ارتباط است و چگونه از دیدگاه های آنها با خبر می شود و تا چه اندازه به آنها اهمیت می دهد؟
ما در هر استانی که حضور پیدا می کنیم، حتما جلسه یی با فرهنگیان مرکز استان یا همان شهرستان خواهیم داشت. جلسه هم به این صورت است که معلمان با من صحبت می کنند. اگر پیشنهاد، انتقاد یا اعتراضی دارند یا سوالاتی دارند مطرح می کنند. بعد از اینکه صحبت های همکاران را شنیدیم، به پاسخ های آنها می پردازیم و اگر احساس کردیم که مطالبی علاوه بر آن سوالات لازم است که به اطلاع فرهنگیان برسانیم، خدمت شان عرض می کنیم.
ارتباط تان با تشکل های صنفی معلمان به چه صورت است؟
از زمان تصدی وزارت چهار یا پنج بار با نماینده تشکل ها جلسه داشتیم. مشاوری هم با عنوان مشاور وزیر در امور تشکل ها در این زمینه انتخاب کرده ام که رابط وزارتخانه با تشکل ها است. به نظر می رسد که این اقدامات گام هایی برای نزدیک شدن وزارت آموزش و پرورش به معلمان و فرهنگیان است.
بازخورد هایی که از صحبت های معلمان می گیرید تا چه در در سیاستگذاری های شما تاثیر دارد؟
طبیعی است که سیستم اطلاع رسانی ما در روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارتخانه به گوش هستند. یعنی ما خط تلفنی داریم که معلمان و همکاران فرهنگی ما در سراسر کشور با آن تماس می گیرند و پیام ها یادداشت می شود. سایت وزارتخانه هم هست. این اطلاعات گرفته می شود و دوستان ما در روابط عمومی هر دو هفته یک بار بستگی به حجم اطلاعات، آنها را طبقه بندی می کنند و در اختیار بنده قرار می دهند. در واقع این پیامی است که از بدنه آموزش و پرورش در سیستم رسمی ما وارد می شود. خیلی از تشکل ها بیانیه دارند یا سایتی که هر روز از طریق خلاصه جرایدی که روی میز من قرار داده می شود، تمام حرف هایی که در روزنامه ها و سایت ها در رابطه با آموزش و پرورش وجود دارد در اختیار من قرار می گیرد و من آنها را می خوانم. ممکن است وقت نداشته باشم روزنامه های روی میزم را بخوانم اما اخبار آموزش و پرورش را حتما دنبال می کنم.
انتقادات هم به دست شما می رسد؟
بله. اتفاقا معلمی در روزنامه خراسان خطاب به آقای روحانی نوشته بود که این چه وزیری است که انتخاب کردید: وضع بیمه طلایی خراب تر شده است و این حرف ها.
شما در مدتی که در وزارتخانه حضور داشتید درراستای خصوصی سازی و حل مشکلات مالی و بودجه یی آموزش و پرورش راهکارهایی را ارایه دادید. بحث خرید خدمت از مدارس غیردولتی و فروش مدارس دولتی را مطرح کرده اید. در مقابل این سیاست ها ما اصل 30 قانون اساسی و آموزش رایگان را داریم. با چه سیاستی 12 میلیون دانش آموزی که برای مدارس دولتی داریم زیاد محسوب می شود که شما این راهکارها را پیشنهاد کردید؟
به جای لفظ خصوصی سازی بهتر است بگوییم توسعه مشارکت. اصل سی ام قانون اساسی می گوید تحصیلات تا قبل از پایان دوره متوسطه رایگان است. کاری که ما کردیم تعارضی با اصل 30 قانون اساسی ندارد. امسال با برنامه ریزی هایی که صورت گرفته است، از ظرفیت های اضافی مدارس غیر دولتی استفاده کردیم. برای مثال تصور کنید در شهرستانی در بخش مدارس دولتی ظرفیت کلاس 40 دانش آموز در هر کلاس است، ما گفتیم40 نفر به 30 نفر کاهش پیدا کند. 10 نفر از این دانش آموزان در فلان مدرسه غیر دولتی با پرداخت هزینه توسط دولت آموزش ببینند. این چه اشکالی دارد.
موضوع نحوه انتخاب این دانش آموزان است. این 10 نفر چگونه انتخاب می شوند؟ ملاک های عدالت آموزشی برای انتخاب این دانش آموزان لحاظ می شود؟
بله. مثلابررسی می کنیم که منزل کدام یک از این 10 نفر به آن مدرسه نزدیک تر است که رفت و آمد راحت تری داشته باشند. وقتی این مسائل به صورت کلی مطرح می شود، بحث های متعددی در پی دارد اما وقتی عملیاتی می شود، بحث عدالت آموزشی مطرح می شود. این عدالت آموزشی است که کلاس به جای اینکه با 40 نفر تشکیل شود با 30 نفر تشکیل می شود و 10 نفر از این دانش آموزان به کلاسی می روند که 20 نفره است.
امکانات نابرابر این دو نوع مدرسه چه می شود؟
بعضی از مدارس غیردولتی از مدارس دولتی بهتر هستند. الان در مدارس غیردولتی شهریه بالامی گیرند و در نوبت ثبت نام می مانند. حتی مجبورند چند نفر را واسطه کنند تا بتوانند بچه های خود را در آن مدرسه ثبت نام کنند. اگر ما این کار را نکنیم می گویند که چرا این امکانات در اختیار بخشی خاص از جامعه است اگر این کار را انجام دهیم، می گویند چرا انجام دادیم.
امسال قرار است چه تعداد از صندلی های خالی مدارس غیر دولتی را بخرید؟
مدارس غیر دولتی ما در سال گذشته یک میلیون دانش آموز داشته است که با هزینه های اولیای خود در آن مدارس درس خوانده اند. این مدارس غیر دولتی 500 هزار صندلی خالی داشته اند. یعنی یک سرمایه ملی بلااستفاده بوده است. ما امسال با برنامه ریزی هایی که انجام دادیم و منابعی که با زحمت فراهم کرده ایم پیش بینی می کنیم با سر ریز کردن دانش آموزان مدارس دولتی در مدارس غیردولتی حدود 200 هزار از این 500 هزار صندلی را توانسته ایم در اختیار جامعه بگذاریم یعنی ما 200 هزار تا از صندلی های خالی را خریده ایم.
بودجه یی که برای این بخش اختصاص داده شده مشخص است؟
بله، میانگین هزینه یی برای دانش آموزانی که به مدارس غیر دولتی فرستادیم برای هر دانش آموز کمتر از 600 هزار تومان است. این در حالی است که در سراسر کشور و در مدارس دولتی برای هر دانش آموز به طور میانگین یک میلیون و 850 هزار تومان هزینه می کنیم. به این طریق هزینه صرف شده برای دانش آموز یک سوم می شود. اگر واقعا روی این رویه کار شود اقدامی بسیار مهم در آموزش و پرورش کشور است. بنابراین درعین حال که اصل 30 قانون اساسی را نقض نکردیم، از امکانات و توان جامعه نیز استفاده کرده ایم. با هزینه کمتر توانستیم به مردم خدمات دهیم و این کار قابل تقدیر است.
نظارت آموزش و پرورش روی این مدارس چگونه خواهد بود؟ آیا بحث گزینش زیر نظر وزارت آموزش و پرورش است؟
نظارت آموزش و پرورش تاکنون روی مدارس غیردولتی چگونه بوده است؟ الان هم به همان صورت است یعنی اگر بخواهیم به دلیلی این نظارت را زیر سوال ببریم، باید کل آن یک میلیون دانش آموزی که تاکنون در مدارس غیردولتی درس می خوانده اند زیر سوال بروند یعنی نظارت آموزش و پرورش بر مدارس غیردولتی همچنان ادامه دارد. حالا200 هزار دانش آموز هم به آن اضافه شده است. این هیچ اشکالی در این نظارت ایجاد نمی کند. این یعنی استفاده از یک سرمایه ملی در کشور با پرداخت هزینه کمتر و نوعا استفاده از کیفیت کار.
یکی دیگر از سیاست هایی که آموزش و پرورش در این دوره برای رفع مشکل کسری بودجه مطرح کرد، تغییر کاربری مدارس دولتی بود. این طرح به کجا رسید؟
تغییر کاربری مدارس با کندی صورت می گیرد. علت آن این است که ما طبق قانون مصوب مجلس، محدودیت هایی داریم که باید طبق آن محدودیت ها عمل کنیم. ما بخشنامه را به استان ها ابلاغ کردیم، بدیهی است که در آخر سال مالی، باید گزارشی را از این کار بدهیم. گزارش دقیقی نداریم ولی این کار کند پیش می رود.
یک سری مخالفت ها با این طرح وجود داشت. گفته شد که آموزش و پرورش تصمیم دارد مدارسی را که در سطح شهر وجود دارد به پاساژ و مجتمع تجاری تبدیل کنید و بفروشد و بعد در حاشیه شهر مدرسه تاسیس کند. به نظر شما این راه حل برای حل کمبود بودجه قابل دفاع است؟
این حرف ظلم به آموزش و پرورش است. ما این حرف را زده بودیم اما عمل نکردیم چون مطالعاتش را انجام دادیم. هرشهر شرایط خاص خودش را دارد. مثلادر شهر تهران در میدان ونک مدرسه یی در خیابان اصلی داریم، دانش آموز که می خواهد به آن مدرسه رفت و آمد کند، با رفت و آمد دانش آموزان و سرویس ها، ترافیک و ازدحام در خیابان ایجاد می شود و رفت و آمد مردم در آن محیط تجاری در نظام آموزشی ما خلل ایجاد می کند. در نظر داشتیم که اگر چنین مدرسه هایی داشتیم، نه اینکه به حاشیه شهر منتقل کنیم، بلکه محل آن را در حد دو خیابان جابه جا کنیم. جایی که ترافیک هم ندارد. اگر جای مناسبی پیدا کردیم، با پول آن مدرسه به لحاظ ارزش مالی می توانیم 10 مدرسه بسازیم. این کار را اگر انجام دهیم و دانش آموز را به خیابان دیگری منتقل کنیم اشکالی دارد؟ بعضی ها انتقاد می کنند و ایراد می گیرند و اجازه نمی دهند کار خیری انجام شود. تعصب بنده به مدارس، از همه آدم هایی که می شناسم بیشتر است چرا که من فرزند آموزش و پرورشم و نمی توانم اجازه دهم که ساختمان متعلق آموزش و پرورش را بدهم و دانش آموزان را در جایی نامتناسب با آموزش بدهم. دانش آموز می خواهد درس بخواند. اگر دانش آموز در محیطی آرام تر به دور از صدا و آلودگی هوا، یک خیابان آن طرف تر درس بخواند و در عوض به جای یک مدرسه، پنج مدرسه ساخته شود، هر عقل سلیمی این را می پذیرد. من دیدم بعضی رسانه ها می گویند که مدرسه ها برای پرداخت هزینه های جاری آموزش و پرورش فروخته می شود. این اصلابا روح قانون مغایر است. مدرسه اگر واگذار هم می شود با درآمد آن مدرسه احداث می شود. نه اینکه ما مدرسه را بفروشیم و با پول آن هزینه های جاری آموزش و پرورش رفع شود. قانون اجازه این کار را به ما نداده است.
علاوه بر قانون یکسری تبصره و ماده هم هست که دست نهادها را برای استفاده از بودجه باز می گذارد؟
شما اگر اجازه می دهید من بگویم که اصل قانون را در اختیار شما بگذارند و شما همین را در روزنامه خود چاپ کنید. بگویید این قانون است. تبصره ها و ماده های اجرایی نمی تواند با روح قانون در تعارض باشد. قانون را به شما می دهیم و خواهید دید که قانون صراحت دارد این اقدام برای توسعه فضای آموزش انجام می گیرد.
مساله نحوه خرج شدن درآمدی است که از این طریق آموزش و پرورش به دست می آورد. هر سال می بینیم آموزش پرورش اواخر سال برای پرداخت حقوق و عیدی و به حدی به مشکل می خورد که تقاضای اعتبار مطرح می شود. این نگرانی وجود دارد که اگر این طرح اجرا شود، به جای مدرسه سازی وارد هزینه های جاری شود و در بلندمدت بخشی از سرمایه آموزش و پرورش که مدارس است از بین برود؟
صراحت و روح قانون روشن است. تا وقتی که من مسوولیت این وزارتخانه را دارم، با قانون حرکت می کنم و قانون نیز همین را می گوید یعنی تبدیل فضای آموزشی به فضای آموزشی. البته بعضی مناطق ممکن است مدرسه اضافی داشته باشیم اما در خیلی مناطق نیز با کمبود فضای آموزش روبه رو هستیم. حدود 3/1 فضاهای موجودمان از استحکام لازم برخوردار نیستند. این را قبلاهم گفته بودم. 3/2 فضاهای آموزشی موجود یا مقاوم سازی یا بازسازی شده است. این 3/2 فضا هایی هستند که نسبت به زلزله مقاومند. زلزله هایی که در این چند ساله آمده است اگر جزو همان 3/2 بودند هیچ آسیبی نمی دیدند. اگر بتوانیم حتی همین کار را انجام دهیم، یعنی با استفاده مناسب از فضاهایی که مورد نیاز نیستند بتوانیم فضاهایی که نیاز به مقاوم سازی یا بازسازی دارد در کنار حرکتی که خیرین مدرسه ساز انجام می دهند و در کنار کمک هایی که دولت در کنار بودجه سنواتی برای ما پیش بینی می کند، این نوسازی را در آموزش و پرورش کشور انجام دهیم، خدمت بزرگی است.
در دوره شما موضوع واگذاری مدارس به یکسری نهادها مثل حوزه های علمیه یا نهاد های نظامی و مساجد مطرح شد. این طرح ها هم در قالب افزایش مشارکت است؟ به کجا رسید؟
از وقتی که من آمده ام مدرسه یی به این نهاد ها واگذار نشده است، ولی ما اعتقاد داریم می توانیم از توان موجود در کشور چه در حوزه های علمیه و کارخانجاتی که می توانند در کنار خود هنرستان داشته باشند استفاده کنیم. ما تفاهمنامه یی با وزارت صنعت، معدن و تجارت امضا کردیم که به موجب آن کارخانجات و موسساتی که وابسته به آن وزارتخانه هستند، در جوار کارخانه ها هنرستان هایی تاسیس کنند یا با مناطق آزاد تجاری تفاهمنامه یی امضا کردیم که به موجب آن بتوانیم از امکانات مالی مراکز آزاد تجاری که امکانات بالایی دارند، در توسعه فضاهای آموزشی و آموزش و پرورش استفاده کنیم. گفتنی است که یک درصد از دانش آموزان کشور در مناطق آزاد تجاری هستند. این یک درصد، از همکاری های آن نهاد در تفاهمنامه یی که امضا کردیم استفاده می کنند و می توانیم خدماتی به آنها ارایه دهیم. عرض می کنم که آغوش آموزش و پرورش برای استفاده از توان سایر نهاد ها و ارگان ها باز است.
در واقع اعتبارات مالی این موسسات مد نظر شما است؟ به این صورت که می خواهید آنها سرمایه گذاری کنند و اعتبار مالی بدهند و سیاستگذاری با شما باشد؟ این نگرانی درباره این نهادها وجود دارد که نفوذ آنها در سیاستگذاری ها بیش از حد باشد.
شکی نیست که سیاستگذاری همیشه با آموزش و پرورش است. طبق قانون مصوب مجلس آموزش و پرورش وظایف و اختیاراتی دارد. ما اختیارات و وظایف مان را به هیچ وجه در اختیار جای دیگری قرار نمی دهیم.
این موسسات اگر تامین مالی کنند در قبال این کمک امتیازی نمی خواهند؟
ما در قالب تفاهمنامه هایی که امضا می کنیم، حقوق قانونی خود را حفظ می کنیم. از امکانات و توان فکری سایر نهاد ها هم استفاده می کنیم و هیچ مغایرتی هم ندارد. ما حداقل با 15 دستگاه و وزارتخانه تفاهمنامه امضا کردیم. با وزارت ارشاد تفاهمنامه امضا کردیم که کتابخانه های ما را تجهیز کنند. همین امسال وزارت ارشاد پنج میلیارد تومان برای تجهیز کتابخانه ها در اختیار ما گذاشته است. این به این معنی نیست که ما اختیارات مان را واگذار کردیم. هر وزارتخانه و دستگاهی به موجب قانون اختیارات و وظایفی دارد که آنها را پیگیری می کند.
طبق آماری که با مقایسه سرشماری سال 90 با آمار ثبت نامی به دست آوردیم، دو میلیون کودک در این لیست وجود ندارد. این دو میلیون کجا هستند و تکلیف شان چیست؟ آیا تحت عنوان همان بازمانده از تحصیلات تعریف می شوند؟
رقم شما مورد تایید ما نیست. در سالی که گذشت 8/98 درصد تحت پوشش ابتدایی ما بوده است. اگر ما 99 درصد را بپذیریم یک درصد از این کودکان خارج از مدرسه اند. یک درصد از دانش آموزان سال اول ابتدایی که امسال یک میلیون، 300 هزار نفر بودند، می شود 130 هزار نفر. دو میلیون نمی شود. این رقم شما را من به این دلیل نمی پذیرم. اگر دقیق تر از این نیز آماری احتیاج باشد می توانیم از معاونت ابتدایی بپرسیم و خدمت شما تقدیم کنیم.
طرح رتبه بندی فرهنگیان به کجا رسید؟ ایرادات طرح قبلی که از سوی مجلس مطرح شد، برطرف شد؟
طرح رتبه بندی معلمان در کمیسیون اجتماعی دولت مطرح است. به دنبال موافقت معاون اول رییس جمهور که در مراسم بازگشایی مدارس هم شاهد آن بودیم، با مذاکراتی که با دبیر کمیسیون اجتماعی دولت انجام دادم، قرار شده است این طرح به زودی در دستور کار کمیسیون قرار بگیرد. همکاران ما هم در وزارتخانه دیروز ماموریت پیدا کردند که طرح را مورد بازنگری فوری قرار دهند.
همان طرح قبلی است؟ چیزی به آن اضافه نشده؟
صحبت هایی را در همین چهار ماه اخیر داشتیم. تغییراتی نسبت به طرح اولیه داشتیم ولی با این حال در مراسم بازگشایی مدارس تاکید داشتم که یک بار دیگر بررسی شود. اعتقاد داریم که اجرای طرح رتبه بندی معلمان در آموزش و پرورش در عین حال که یکی از راهکار های سند تحول نظام آموزشی است می تواند دو مشکل ما را حل کند. یکی مشکل انگیزشی برای معلمان و دیگری افزایش شایستگی های حرفه یی معلمان. این طرح بسیار برای ما مهم است. امیدواریم همان طور که معاون اول رییس جمهور فرمودند بتوانیم تا پایان امسال مصوبه دولت را تقدیم مجلس کنیم. من در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم عرض کردم که ان شاء الله زودتر لایحه را می دهیم و دوستان هم در کمیسیون استقبال کردند که به سرعت مراحلش را در مجلس دنبال کنیم.
جزییات این طرح مشخص نیست که هر معلم به چه صورتی رتبه بندی می شود و چه ملاک هایی برای این کار مد نظر است؟
در سند تحول بحثی تحت عنوان بررسی صلاحیت های حرفه یی یا شایستگی های حرفه یی معلمان داریم. ما همکاران فرهنگی ای داریم که در ارایه روش های نوین تدریس موفق تر یا در تالیف کتاب موثر بوده اند. سوابق و عملکردشان در کلاس و حوزه های کاری خودشان موفقیت آمیز بوده است. این طرح یک نظام تایید و بررسی صلاحیت معلمان است که در آن نظام برای همه همکاران پرونده تشکیل می شود. مدارکی از آنها می خواهد، بررسی هایی را انجام می دهد و بعد به آنها گواهی های مختلف می دهد. مثلاگواهی درجه یک، دو، سه. مطابق این طرح، شاخص ها و گواهی هایی تحویل همکار فرهنگی می شود که آن فرد را در رتبه یی از رتبه های معلمان قرار می دهد. البته در طرح قبلی نامگذاری رتبه ها مثل نام گذاری دانشگاه ها بود که مورد اعتراض وزارت علوم هم قرار گرفت. اسامی دیگری هم پیشنهاد دادیم که در کمیسیون اجتماعی دولت در دست بررسی است. باید ببینیم که کدام یک از آنها انتخاب می شود که ما در نهایت آن را اعلام می کنیم.
بیمه طلایی خیلی مورد انتقاد معلمان است. معلمان می گویند در گذشته خدمات بهتری از این بیمه می گرفتند. مشکل کجاست؟
بیمه طلایی از 4 -3 سال پیش شروع شد، دو سال اول وضعیت خوبی داشت. دلار های نفتی زیاد بود و دولت قبلی هم وضع مالی خوبی داشت. اما از سال 91 که وضع مالی دولت قبل خوب نبود به دلیلی بحث تحریم ها، دلار های نفتی کم شده بود.
در سال های 91 و 92 نسبت به دو سال گذشته اش وضعیت بیمه طلایی افت داشته است. می توانید سوابق را بررسی کنید. به طوری که در سال 92 که ما در مرداد آن سال آمدیم، آموزش و پرورش بدهی به بیمه ایران داشت. چون بیمه ایران بیمه گذار ما بود. ما هم 6 ماه با همان بیمه کار کردیم. در اواخر اسفند توانستیم مبلغ قابل توجهی هم از دوران قبل از دولت یازدهم و همزمانی که ما آمدیم، به بیمه پرداخت شد. ما بدهکار بودیم و هنوز هم بدهکاریم.
در آخرین روز اسفند 92 جلسه یی با بیمه ایران داشتیم. خودم از مدیر عامل بیمه ایران و اعضای هیئت مدیره این بیمه درخواست کردم قرارداد را تمدید کنیم و ما هم در سال آینده و حداکثر شهریور 93 بدهی را پرداخت خواهیم کرد. دوستان گفتند که باید ابتدا همه بدهی را بدهید تا قرارداد امضا کنیم. ما اعلام کردیم می توانیم ظرف 6 ماه به تدریج بدهی خود را پرداخت کنیم و رقم بالاتری را برای تمدید قرارداد پیشنهاد دادند. ما در آن جلسه بحث کردیم که رقم را کمتر کنند و در نهایت به رقم 26 هزار تومان برای هر نفر با حذف عینک و دندانپزشکی موافقت کردند. اگر می خواستیم عینک و دندانپزشکی اضافه شود، رقم 53 هزار تومان می شد. ما گفتیم که رقم خیلی بالااست به این دلیل که باید نیمی از آن را معلمان و نیم دیگر را ما می دادیم. بنابر این با همان 26 هزار تومان قرارداد را امضا کردیم. بعد از تعطیلات نوروز یکی از اعضای هیئت مدیره ایران نامه یی به اعضای آموزش پرورش نوشت مبنی بر اینکه از آنجایی که این وزارتخانه بدهی خود را به بیمه پرداخت نکرده است، قرارداد امضا شده منتفی اعلام می شود. تماس های همکاران ما هم با دوستان به نتیجه نرسید. ما ناچار به عوض کردن شرکت بیمه شدیم و تا آخر خرداد هم همان بیمه ایران باید تعهداتش را انجام می داد.
در فروردین و اردیبهشت و خرداد میزان خدماتی که به معلمان داده بود به شدت کاهش پیدا کرده بود. ما ناچار شدیم با بیمه دیگری وارد مذاکره شویم. این شرکت جدید بیمه عینک را به قرارداد اضافه کرد. یعنی با همان رقم 26 هزار تومان قرار شد عینک را اضافه کند. اما در مورد هزینه های دندانپزشکی، به این دلیل که تعرفه پزشکان در سال جدید نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است، نتوانستیم رقم را کمتر کنیم. اگر می خواستیم خدمات دندانپزشکی را اضافه کنیم. قیمت بالاتر می شد.
پس فعلامعلمان انتظار بازگشت خدمات دندانپزشکی را نداشته باشند؟
ما البته درمانگاه های زیادی داریم که خدمات دندانپزشکی را به معلمان می دهد ولی جاهایی وجود دارد که درمانگاه نداریم و نمی توانیم فعلاآن خدمات را ارایه کنیم.
موضوع برای آموزش پرورش مقداری گران تمام شد، بحث ناظم مدرسه بود. راهکار شما برای آسیب های اجتماعی که در مدارس وجود دارد چیست و حکمی که به این ناظم داده شد چقدر عادلانه و درست بود؟ حکم را قوه قضاییه صادر می کند و ما نمی توانیم هیچ دخالتی در آن داشته باشم. کاری که ما توانستیم درباره این دانش آموزان انجام دهیم این بود که با هزینه آموزش و پرورش وکیل گرفتیم. وکیلی که بتواند از حقوق این دانش آموزان دفاع کند. کاری که ما می توانستیم انجام دهیم این بود. ما نمی توانیم در حکمی که قاضی می دهد تاثیرگذار باشیم. امیدواریم که این کار دیگر تکرار نشود. در رابطه با قسمت اول سوال شما طبیعی است که ما باید نظارت را در محیط های آموزشی افزایش دهیم یعنی همین سیاست مدرسه محوری که عرض کردیم. من در 31 شهریور هم در افتتاحیه مدرسه که حضور داشتم عرض کردم که ان شاءالله در سال تحصیلی 94-93 وارد کف مدرسه می شویم. یعنی در قالب مدرسه محوری وارد مدرسه می شویم. امیدواریم که میزان نظارت و حمایت خودمان را از دانش آموزان و همکاران فرهنگی افزایش دهیم.
اعتماد - ۱۹ مهرماه ۹۳