مروزه شبکههای رایانهای، وسیلهای مهم برای پیشرفت و گسترش در جهان هستند. شبکهها و ابزارهای ارتباطی درونی و برونی آنها به عنوان زیربنای فنآوری اطلاعات شناخته میشوند.
مروزه شبکههای رایانهای، وسیلهای مهم برای پیشرفت و گسترش در جهان هستند. شبکهها و ابزارهای ارتباطی درونی و برونی آنها به عنوان زیربنای فنآوری اطلاعات شناخته میشوند.
مهمترین هدف در فناوری (اطلاعات IT) جمعآوری، سازماندهی و پردازش
دادهها است و انجام این وظایف به کمک شبکههای رایانهای امکانپذیر است.
امروزه اینترنت به یک وسیله عمومی برای ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات تبدیل شده است و میزان کاربران آن پیوسته افزایش مییابد.
تا چندی دیگر افراد عادی هم برای ادامه کار و فعالیت روزانه خود مجبور به
دانستن چگونگی کار با اینترنت خواهند بود. زیرا دامنه آن هر روز گسترش
مییابد و شامل امور عادی زندگی نیز شده است.
شبکه اینترنت امکان مبادله سریع اطلاعات صوتی، تصویری و نوشتاری را برای
همه کاربران در سرتاسر جهان فراهم آورده و نقش بسیار مهمی در تبدیل این
جهان پهناور به یک دهکده جهانی ایفا کرده است.
در این دهکده، نظام تعلیم و تربیت بیشتر از سایر نظامها، متأثر از این شبکه جهانی است. اینترنت هسته ارتباط از طریق رایانه است.
نظام اینترنت جهانی است و هزاران شبکه رایانهای را به هم متصل میسازد و
مجموعه اطلاعات عظیمی را فراهم میآورد که دانشآموزان میتوانند به آن
دسترسی داشته باشند.
در بسیاری از موارد اطلاعاتی که اینترنت ارائه میکند، بسیار روزآمدتر از
اطلاعات کتابهای درسی است. امروزه بدون هیچ مشکل قابل توجهی، بدون
محدودیت مرزهای جغرافیایی و محدودیت زمانی، بدون صرف هزینههای گزاف، با
برخورداری از حداکثر ارتباط با مخاطب در کوتاهترین زمان قادرند آن گونه که
میخواهند اطلاعات را در اختیار دیگران قرار دهند و همچنین از مخاطبان خود
کسب اطلاع کنند. به همین دلیل که در نظام کنونی دنیا، اینترنت و اطلاع به
دو مقوله تفکیکناپذیر تبدیل نشدهاند و همین امر موجب پیشرفتهای بسیاری
در جوامع بشری شده است.
البته ممکن است نقش منفی اینترنت کمتر از نقش مثبت آن نباشد، ولی آنچه
اهمیت دارد این است که کابران و متخصصان اینترنت با شناخت کامل از ملزومات
اینترنت یا به عبارت دیگر شناخت کامل از هنجارها و ناهنجارهای اینترنتی،
نقشهای مثبت آن را تقویت کند و از نقشهای منفی آن بکاهد.
در این بخش به لحاظ مهم بودن نقشهای مثبت و منفی اینترنت، به تعدادی از
آنها اشاره و چند راه موثر برای استفاده از آن در کلاس مطرح میشود.
نقشهای مثبت اینترنت (محاسن):
1ـ جستجوی اطلاعات و دسترسی
به آن
2ـ پست الکترونیکی
3ـ خدمات انتقال فایل
4ـ تجارت الکترونیکی
5ـ بانکداری الکترونیکی
6ـ آموزش از راه دور
و ...
نقشهای منفی اینترنت (معایب):
1ـ انتشار ویروس
2ـ سرقت
3ـ دستیابی به اطلاعات محرمانه
4ـ نفوذ به رایانهها و خرابکاری
5ـ ترویج مادیگری
6ـ فساد اخلاقی
و ...
چند راه موثر استفاده از اینترنت در کلاس
1ـ برای کمک به دانشآموزان و هدایت و انسجام بخشیدن به دانش:
اینترنت، دادههای پایگاههای اطلاعاتی حجیمی در موضوعهای مختلف است که به روشهای مختلفی سازمان یافتهاند.
هنگامی که دانشآموزان در منابع اینترنتی به جستوجو میپردازند،
میتوانند با انجام دادن پروژههایی که اطلاعات منابع مختلفی را به نحوی
منحصر به فرد انجام میدهند، مُهر خود را بر پژوهششان بزنند و آن را متمایز
سازند.
2ـ برای پرورش یادگیری مشارکتی:
یکی از روشهای موثر استفاده از اینترنت در کلاس، فعالیت پروژهمحور در گروههای کوچک است.
اینترنت به قدری عظیم است و منابع آن به قدری زیادند که کار تیمی حاصل بیشتر جستجوهای اینترنتی را پربار میسازد.
یکی از راههای استفاده از اینترنت و یادگیری مشارکتی، سپردن نظرخواهی درباره یک موضوع به گروهی کوچک از دانشآموزان است.
دانشآموزان میتوانند این پژوهش را طراحی و وارد اینترنت کنند و در عرض چند روز از نقاط مختلف سراسر جهان پاسخ بگیرند.
آنگاه میتوانند دادههای به دست آمده از این پیمایش را سازماندهی،
تحلیل و خلاصه کنند و با دانشآموزان سراسر دنیا در میان بگذارند.
نوع دیگر از پروژههای مشارکتی، فرستادن دانشآموزان به «شکار اینترنتی» است تا اطلاعاتی را به دست آورند یا مسألهای را حل کنند.
3ـ اجازه پست الکترونیکی:
یکی از پروژههای آموزشی جدید که روز به روز متداول میشود ارسال نامه الکترونیکی (ایمیل) است.
دانشآموزان از این طریق با دانشآموزان مدارس یا کشورهای دیگر تماس برقرار میکنند.
ایمیل به ویژه برای دانشآموزانی که خجالتیاند و از ارتباط رودررو پرهیز میکنند، کارایی بالاتر خواهد داشت.
4ـ بالا بردن دانش و درک معلمها:
یکی از منابع اینترنتی عالی بــرای معــلمها، مــرکز منــابع اطـــلاعــاتی
(ERIC?(http://ericir.syr.edu است که درباره گستره وسیعی از موضوعهای
آموزشی، اطلاعات رایگان در اختیار معلمها میگذارد. شما میتوانید پرسش
مورد نظر خود را با نوشتن چند کلید واژه مربوط به موضوع پرسش با ایمیل به
پخش
(ERIC Ask (askeric@askeric.org بفرستید و در عرض دو روز در پاسخ، فهرستی از منابع را دریافت کنید.
بخش Ask ERIC همچنین اطلاعاتی درباره طرح درسها و ارتباط با منابع در اختیار شما میگذارد.
به هر حال اینترنت میتواند ابزاری ارزشمند در کمک به یادگیری دانشآموزان
باشد، ولی همانطور که ذکر شد، ضررهایی نیز در آن نهفته است.
نگرانیهایی درباره دستیابی دانشآموزان به سایتهای غیراخلاقی و اطلاعات نادرست در وبسایتهای شخصی وجود دارد.
نصب وسایل و گذراندن دورههای آموزشی مربوط به آن نیز هزینهبر است، ولی
با ایجاد فرهنگ استفاده از اینترنت از طریق آموزشهای لازم میتوان از
نقشهای منفی آن کاست.
برای این که اینترنت در کلاس درس موثر واقع شود، لازم است که معلمها از
آموزش کافی و کارگاههای علمی و پشتیبانی فنی بهرهمند شوند.
اگر از اینترنت استفاده موثر و مطلوب شود، دستیابی به دنیایی از دانش و
افراد بسیاری برای دانشآموزان امکانپذیر خواهد شد که با هیچ روش دیگر
امکانپذیر نخواهد بود.
منابع:
ـ ابراهیم بای سلامی، ابراهیم (1352). اینترنت «اطلاعات و ارتباطات»، قم، نشر ابتکار دانش، 1352.
ـ ذوفن، شهناز، کاربرد فناوریهای جدید در آموزش، تهران، انتشارات سمت، 1383.
ـ سانتراک، جان دبیلو، روانشناسی تربیتی (ترجمه مشاهده سعیدی و دیگران)، تهران، نشر موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1387
ـ وحیدی، محمدرضا، خودآموز اینترنت، تهران، نشر گسترش رایانه، 1382.
حسین بهروش
کارشناس ارشد برنامهریزی درسی
و کارشناس تکنولوژی آموزشی
codex09x
page11
اطلاعات - 16 مهر ماه 91