پیامدهای پرداخت حقوق معلمان توسط مدیران

پیامدهای پرداخت حقوق معلمان توسط مدیران

پیامدهای پرداخت حقوق معلمان توسط مدیران مدارس به دنبال پخش مصاحبه ی زنده ی وزیر محترم آموزش و پرورش از یکی از شبکه های سراسری که محور گفتگوهایشان موضوعاتی چون: 1. تحول سند بنیادین 2.واریز شدن کلیه ی هزینه های مدرسه اعم از جاری،تعمیراتی و بوی‍ژه حقوق معلمان به حساب مدارس تحت عنوان سرانه 3. ادغام دانش آموزان استثنایی و عادی بود لازم دانستم به عنوان عضو کوچکی از این مجموعه، موضوع پرداخت حقوق توسط مدیران را که به نظر من از اهمیت بیشتری برخوردار بود مورد نقد و بررسی قرار دهم. قبل از واکاوی این مساله و چگونگی اجرای آن لازم است به این موضوع اشاره شود که وضعیت آشفته ی معیشتی معلمان که در سطوح پایین خط فقر واقع شده اند به لحاظ اولویت، بسیار مهمتر از طرح واگذاری مسئولیت پرداخت حقوق توسط مدیران به نظر میرسد به دیگر سخن، ارتقاء منزلت اجتماعی و معیشتی معلمان می باید جزء اولویت ها و دغدغه های اصلی وزیر محترم آموزش و پرورش به شمار آید و الا چگونگی پرداخت این حقوق ناچیز نمی تواند گره از مشکلات اساسی معلمان باز کند .باری . اساساً اولین سوالی که در این رابطه به ذهن هر معلمی خطور می کند این است که پرداخت حقوق توسط مدیران چه تفاوتی با پرداخت آن توسط وزارت آموزش و پرورش داشته و وزارت متبوع از اجرای این طرح چه اهداف پیدا و پنهانی را دنبال می کند به یقین با توجه به نمونه های مشابه ، نمیتوان آینده ی روشن و امید بخشی برای آن متصور شد .برای اثبات این ادعا کافی است به اجرای طرح ارزشیابی سالانه که توسط مدیران مدارس به انجام میرسد اشاره گردد.البته این موضوع در کنار بیمه ی طلایی و طرح تغییر نظام قدیم آموزشی به نظام ترمی ، از جمله ملموس ترین نمونه هایی هستند که با بررسی دقیق آن میتوان نتایج و تبعات پرداخت حقوق توسط مدیران را پیش بینی و ترسیم کرد. الف. بیمه ی طلایی- در این بیمه ، طبق توافقات به عمل آمده مقرر گردید نصف هزینه ی بیمه توسط معلمان و نصف دیگر توسط وزارت آموزش و پرورش پرداخت گردد.این روند طی سالهای اولیه بدون مشکل و بی وقفه ادامه داشت ولی در سال 91 ، وزارت مذکور تقریباً به مدت ده ماه به تعهدات خود مبنی بر پرداخت حق بیمه عمل نکرد تا با این عمل غیر منتظره ، فراهم آورنده ی شرایطی شد تا کل مبلغ به صورت خودکار از حساب معلمان تحت پوشش کسر گردید.همزمانی افزایش حق بیمه با عمل غیر قابل توجیه وزارت متبوع ،باعث گردید معلمان در یک حرکت جمعی و خود جوش ، از تمدید قرارداد خود با بیمه خودداری کنند که در نتیجه متولیان امر ، از موضع خود عقب نشینی کرده بار دیگر این قرارداد تمدید شد.با کمال تاسف مسوولان وزارتی بار دیگر طی ماههای مهر و آبان امسال با عمل نکردن به تعهدات خود ، موجب شدند اعتماد و اطمینان معلمان از مسوولان ذیربط وزارتی سلب شود .هرچند مبالغ کسر شده ی دو سه ماه گذشته به حساب معلمان واریز شد اما سوال این است که آیا وزارت آموزش و پرورش با عملکردی اینچنینی در زمینه ی مسائل مالی میتواند اعتماد معلمان را در اجرای طرح مالی مذکور جلب نماید ؟ ب. طرح تبدیل نظام قدیم به نظام ترمی واحدی- حتماً به یاد دارید در اواسط دهه ی هفتاد خورشیدی ،ایده ی تغییر نظام آموزشی در مقطع دبیرستان به اجرا در آمد.طراحان و مجریان طرح به دفعات طی نشست های مختلف از آن دفاع کرده ، آینده ی آنرا مثبت ارزیابی کردندولی ظرف یک دوره ، طرح یاد شده شکست خورد بطوریکه متولیان امر مجبور شدند با صدور اصلاحیه های متعدد ، نظام سالی واحدی را جایگزین آن بکنندکه در نهایت، انتظارات برآورده نشده اهداف محقق نگردید.هرچند در این مقال امکان گفتگو و بحث پیرامون علل شکست طرح با مجریان و طراحان آن وجود ندارد ولی از نتیجه ی به دست آمده میتوان چنین استنباط کرد که عدم توجه به زیر ساخت ها ، مشکلات و واقعیات موجود در آموزش و پرورش کشور از نبود نیروی متخصص و کاربلد گرفته تا عدم برنامه ریزی دقیق ، نظارت بر نحوه ی اجرا و شتاب زدگی در اجرا ، همه و همه دست به دست هم دادند تا این طرح به نتیجه ی مطلوب نرسیده ، هزاران دانش آموز در فرایند ادامه ی تحصیل به مشکلات بزرگ و غیر قابل پیش بینی برخوردند.چه بسا طرح یاد شده طرح جالب و مفیدی بوده که می توانسته بخشی از مشکلات موجود در امر تحصیل را به شکلی منطقی مرتفع سازد. ج. طرح ارزشیابی سالانه – در این فرایند، بخش قابل توجهی از امتیازات معلمان بر اساس آیتم های مشخص در فرم ارزشیابی ، ثبت و در نهایت محاسبه می گردد.ولی مدیران در صورت تمایل میتوانند سلیقه ای عمل کرده نظر شخصی خود را اعمال نمایند.از آنجایی که کسب بالاترین امتیاز در فرم ارزشیابی سالانه ، در شرایط خاص در به دست آوردن طبقه ی تشویقی و افزایش مقدار ناچیزی از حقوق تاثیر داشته و بالعکس، عدم توفیق در به دست آوردن امتیاز لازم می تواند معلمان را در کسب رتبه های عالی و خبره با مشکل مواجه کند برخی با توسل به تملق و چاپلوسی به هر دری میزنند تا رتبه ی لازم را احراز و از مزایای مادی و معنوی آن بهره مند گردند که این خود بعضاً موجب تاسف و ناراحتی فرهنگیان شده ، بذر نفاق ، کینه و بدبینی را در میان همکاران می پراکند . علاوه بر این ،می توان به این موضوع مهم و قابل تامل نیز اشاره کرد که در بسیاری از مواقع بروز چنین رفتارهایی انگیزه های تلاش و تدریس مطلوب را از برخی معلمان تلاشگر و متعهد نیز می ستاند.حال تصور کنید مسئولیت پرداخت بموقع و عادلانه ی حقوق به مدیران تفویض شده است آیا در این شرایط ، عرصه به جولانگاه برخی تنگ نظریها، ارادتمندیها و تسویه حسابهای شخصی تبدیل نخواهد شد ؟ اگر مدیران بخواهند در پرداخت ها به سلیقه ی شخصی عمل نمایندچه فاجعه ای در انتظار معلمان خواهد بود اگر اجحافی در پرداخت ها صورت گیرد که قطعاً چنین خواهد شدآیا مرجع مشخصی برای پاسخگویی و رسیدگی به شکایات معلمان و احقاق حقوق تضییع شده وجود خواهد داشت ؟آیا حقوق معوقه یا به ناحق کسر شده در سریعترین زمان ممکن قابل وصول خواهد بود تا معلمان مشکل بیمه طلایی را مجدداً تجربه نکنند ؟آیا فرهنگیان علیرغم گرفتاریهای مختلف ، وقت و انر‍ژی لازم برای پیگیری مطالبات خود خواهند داشت ؟ در خوشبینانه ترین حالت اگر تصور کنیم تمام مدیران متعهد و کار آزموده ملزم خواهند شد حقوق را به موقع و عادلانه پرداخت نمایند حال چه تضمینی وجود خواهد داشت حقوق به موقع به حساب مدارس واریزشده ، پروسه ی پرداخت حقوق به سرنوشت سرانه ی مدارس که اغلب به دلیل کسری بودجه پرداخت نمی شود دچار نگردد ؟نباید فراموش کنیم که مدیران ، اغلب با متوسل شدن به اولیای متمول ، این مشکل را مرتفع می کنند ولی پرسش این است که در صورت بروز مشکل مالی ، آیا می توان حقوق معلمان را بی آنکه عزت نفس شان آسیب ببیند از این منبع تامین کرد ؟پرسش دیگری که در این رابطه در ذهن متبادر می گردد این است که آیا پرداخت های جدید می تواند شیوه ی مناسبی برای حل معضل معلمان مازاد باشد ؟ پدیده ای که به جرات می توان آنرا از پیامدهای طرح بالا بردن تراکم کلاسی به منظور انجام صرفه جویی در هزینه ها حذف اضافه کار معلمان تلقی کرد. افزون بر آنچه گفته شد : الف . نحوه ی پرداخت دستمزد معلمان تدریس کننده در چند مدرسه به صورت همزمان ب.چگونگی تامین و پرداخت حقوق معلمان مدارس کم جمعیت ج. مغایرت تشکیل گروه های نظارت کننده بر حسن انجام وظیفه ی مدیران با سیاست های دولت مبنی بر کوچک سازی دولت و اصل صرفه جویی د . توانایی و موفقیت مدیران در محاسبه و اعمال تغییرات مربوط به کاهش یا افزایش حقوق معلمان متناسب با انواع احکام صادر شده در طول یک سال تحصیلی و انجام کسورات مربوط به وام های دریافتی هـ . امکان سوء استفاده های مالی توسط برخی مدیران و دهها پرسش بی پاسخ دیگر، از جمله مواردی هستند که طرح پرداخت حقوق توسط مدیران را عملاً غیر ممکن می سازند. به نظر میرسد مطالعه ی علمی و تخصصی شرایط آموزش و پرورش کشور ، شناسایی علل و عوامل مشکل ساز و اتخاذ تدابیر لازم در زمینه ی رفع مشکلات ، انجام برنامه ریزی های دقیق به منظور به حداقل رساندن میزان اشتباهات و تربیت نیروهای متخصص، متعهد و با صداقت میتواند زمینه را برای تحقق این مهم مهیا سازد.به زعم اینجانب پس از انجام اقدامات زمانبر فوق ، در گام دوم با تخصیص بودجه ی مکفی ، بموقع و منطبق بر تورم سالانه از جانب دولت و مجلس از یک سو و انجام شدن پرداخت ها بر اساس دستور العمل های دقیق و تعریف شده توسط مدیران مجرب و آموزش دیده از سوی دیگر میتوان به کوچک شدن بدنه ی دولت بعنوان یکی از سیاست های کلان کشور امیدوار بود. بار دیگر یادآور میشوم که شرایط فعلی به گونه ایست که دسترسی به این مهم تقریباً غیر ممکن می باشد و نباید از نظر دور داشت که هرگونه شتاب زدگی در اجرای این طرح ، میتواند عواقبی چون تضییع حقوق معلمان ، به خطر افتادن امنیت شغلی معلمان ،استیلای تنش بر فضاهای آموزشی، افت تحصیلی ، تحقیر بیش از پیش شخصیت معلمان، اعتراض اولیاء و مهمتر از آن ، اعتراض به حق معلمان به اشکال گوناگون را به دنبال داشته باشد. محمد آذر پرند – دبیر عربی . کارشناس راهنمایی و مشاوره . شهرستان ابهر [e-mail] http://www.farhangiannews.ir