تاریخچه تشکل های صنفی فرهنگیان ایران

وبلاگ «محمّد خاکساری» مدیر مسئول و صاحب امتیاز هفته نامه «قلم معلّم» و از موسسین کانون صنفی معلمان، در مورد تاریخچه فعالیت های صنفی معلمان ایران، کانون های صنفی و بیانیه های شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان

تاریخچه تشکل های صنفی فرهنگیان ایران

تاریخچه اتحادیه صنفی

اتحادیه های صنفی زیر مجموعه ای از نهادهای مدنی و مردمی بزرگ و موثر در اقتصاد کشور محسوب
می شوند که بر اساس قانون نظام صنفی وظایف مشخص ومعینی را عهده دار می باشند تا بتوانند با اتکای به آن ضمن ایفای نقش و وظیفه خود از حقوق تمامی اصناف و مصرف کنندگان نیز دفاع نمایند در همین راستا و به منظور آشنایی بیشتر با تاریخچه و عملکرد اتحادیه صنف کتاب ،نوشت افزار ،رایانه و ماشینهای اداری به معرفی این مجموعه پرداخته خواهد شد. آغاز تشکیل اصناف بنا بر نظر بعضی از محققین پس ازظهور اسلام و پس از ظهور قرامطه و بنا بر نظر برخی دیگر ادوار پیش از اسلام است .در رسائل اخوان الصفا و قدیمی ترین مواضع اصناف و طبقات آنها اشارت رفته است افراد آن صنف به اقتضای رسم جوانمردی در غم و شادی همدیگر شریک بوده اند . به عنوان مثال اعضاء هر صنف در مراسم عروسی یا عزا به یاری یکدیگر می شتافتند و همکاری و همدردی داشته اند ولیکن هر صنفی نسبت به صنف دیگر اغلب نوعی رقابت و هم چشمی داشته است .چنانچه بر اساس نقل ابن بطوطه وقتی سلطان ابو اسحاق پادشاه شیراز می خواست در آن ولایت قصری نظیر قصر کسری بسازد برای کندن پی آن بین اصناف مختلف شیراز رقابتی بارز و شدید وجود داشت . در عهد صفویه وقاجاریه نیز هر یک از اصناف رئیسی داشت که او را کدخدا یا باشی می نامیدند کدخدا غالباً انتخابی وگاه موروثی بود او به کمک ریش سفیدان صنف به دریافت مالیات و رفع اختلافات جزئی و عادی بین اعضاء اهتمام می ورزید عضویت در هر صنف غالباً در گرو گذراندن دوره شاگردی و نیل به مرحله استادی در حرفه و پیشه خاص آن صنف بود و در بعضی موارد با گذراندن امتحان و پس از موفقیت با دادن ولیمه انجام می شد. وجود اصناف در طول تاریخ منحصر به ایران نبوده و در تمامی نقاط دنیا وجود داشته و حتی در برخی از کشورها در ایجاد یا سقوط حکومتها نیز نقش قابل توجهی داشتند.مجموعه امور اصناف در سالهای قبل از انقلاب یعنی تا سال 1350 در شهرداریها متمرکز بوده و صدور پروانه کسب نیز توسط شهرداریها انجام شده است . در سال 1350 اولین قانون نظام صنفی تصویب و به موجب آن اتاق اصناف تاسیس گردیده و متولی امور اصناف و صدور مجوز کسب برای واحد های صنفی شد . اتحادیه های صنفی که قبلاً به طور خود جوش برای انجام هماهنگی بین کار اعضای هر صنف به وجود آمده بودندبیشتر امور مربوط به تهیه کالا ، قیمت گذاری ها و موارد تشکیلاتی و اداری را سامان
می دادند .از زمان تشکیل اتاق اصناف پروانه های کسب شهرداریها تبدیل به پروانه کسب صادر از این اتاق با نظارت اتحادیه صنفی شده وپرونده واحدهای صنفی نیز در اتحادیه تشکیل می گردید در حقیقت اتحادیه ها عملاً همکاری خود را با عنوان زیر مجموعه اتاق اصناف با این سازمان جدید التاسیس شروع کردند. سال 1357 با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی اتاق اصناف منحل و در ابتدا کمیته امور صنفی برای ساماندهی و اداره امور اتحادیه ها و اصناف تشکیل گردید سپس در سال 1361 شورای اصناف تاسیس و کلیه امور هماهنگی و ساماندهی مربوط به کمیته امور صنفی و اتحادیه ها به این شورای جدید التاسیس منتقل گردید.شورای اصناف متولی امور اصناف در راس اتحادیه های صنفی قرار گرفت در این زمان کار صدور پروانه به وسیله اتحادیه ها و شورای اصناف توامان انجام می گردید .سال 1368 با اصلاح قانون نظام صنفی در مجلس شورای اسلامی مجامع امور صنفی تاسیس و امور اصناف از شورای اصناف تحویل این مجامع گردید قانون نظام صنفی مصوب 1350 توسط شورای انقلاب در سال 1359 اصلاح و در سال 1368 با اصلاح مجدد آن در مجلس شورای اسلامی ،مجامع امور صنفی با تفکیک صنوف تحت عنوان مجمع توزیعی – خدماتی و تولیدی –خدمات فنی تاسیس گردیده و شروع به کار نمودند. علیرغم اینک قانون ن .ص در سال 69 و71 با اصلاحاتی در مجلس روبرو شد هیچ گاه نتوانست خواسته های اصناف را به طور کامل بر آورده نماید. لذا با پیگیری مجامع امور صنفی خصوصاً با تدوین پیش نویس قانون نظام صنفی وارسال آن به وزارت بازرگانی تغییر قانون یاد شده مورد در خواست از سوی مجامع امور صنفی قرار گرفت در سالهای 77-78 پیش نویس های قانون نظام صنفی به نظر خواهی مجامع صنفی سراسر کشور گذارده شد و سالهای 79-80 نیز در کمیسیون لوایح هیئت دولت مورد بررسی وکار شناسی قرار گرفت و بالاخره در ابتدای سال 81 طرح قانون نظام صنفی توسط نمایندگان مجلس و متعاقب آن لایحه نظام صنفی توسط دولت به مجلس شورای اسلامی ارسال گردید.ازخرداد1381این لایحه در کمیسیون اقتصاد مجلس شورای اسلامی مورد رسیدگی و کارشناسی قرار گرفت در طول 21 ماه نمایندگان اصناف و دولت به همراه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی این قانون را مورد بحث وبررسی قرار دادند و با تغییرات عمده در مفاد آن نهایتاً در تاریخ 24/12/82 به تصویب مجلس شورای اسلامی و متعاقب آن در مورخه 28/12/82به تایید شورای نگهبان رسید این قانون در ابتدای سال 83 به دولت ابلاغ و از اردیبهشت 83 لازم الاجرا شد. لذا هم اکنون کمیسیون نظارت ،مجامع و اتحادیه ها بر اساس قانون جدید انجام وظیفه می کنند.