تاریخچه تشکل های صنفی فرهنگیان ایران

وبلاگ «محمّد خاکساری» مدیر مسئول و صاحب امتیاز هفته نامه «قلم معلّم» و از موسسین کانون صنفی معلمان، در مورد تاریخچه فعالیت های صنفی معلمان ایران، کانون های صنفی و بیانیه های شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان

تاریخچه تشکل های صنفی فرهنگیان ایران

نقش مشاوره در رشد عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان

^{‏ تحولات بی‌حد و حصر در بنیان‌های جوامع که بر اثر حرکت از دوران گذار به سمت زندگی ماشینی و صنعتی رخ داده، به پدید آمدن شکاف‌هایی منجر شده که انسان‌های امروز را ناگزیر از همنواسازی خود با شرایط جدید کرده است. در چنین فضایی بحران‌هایی پیش روی افراد پدید می‌آید که اگر متوقف نشود، دنیای روحی و روانی آنها را متلاطم می‌کند.

درمقاله ای که درسایت اداره کل آموزش وپرورش خراسان رضوی منتشرشده، آمده ا ست :آسیب‌های اجتماعی و روحی و روانی از جمله طلاق، اعتیاد، خودکشی، مشکلات تحصیلی، اختلافات خانوادگی، نارضایتی شغلی، اضطراب، افسردگی و.....محصول تحولات زندگی صنعتی اند. سؤال اینجا است که در کنار توسعه شگفت انگیز علوم و فنون دانش امروز چه چیزی باید بتواند پاسخگوی بحران‌های روحی، روانی انسان‌ها باشد؟ در پاسخ به این سؤال علم «مشاوره و روانشناسی» قد علم می‌کند. مشاوره از تمامی فعالیت‌های اخلاقی تشکیل یافته است که در آن مشاور متعهد، تلاش می‌کند تا به مراجع کمک کند تا به آن دسته از رفتارهایی بپردازد که به حل مشکلات و مسائل او منجر شوند.

از طریق «خدمات راهنمایی و مشاوره» می‌توان توانایی‌ها و نیز محدودیت‌های دانش‌آموزان را شناخت و از امکانات موجود حداکثر استفاده را کرد. مشاور تحصیلی با شناخت دانش‌آموزان در زمینه‌های گوناگون می‌تواند آنان را به رشته‌های تحصیلی مناسب راهنمایی کند و آنان را در حل مشکلات یاری دهد. اهداف آموزش وپرورش زمانی تحقق خواهند یافت که برنامه‌ها و محتوای آموزشی با توجه به نیازها وامکانات دانش‌آموزان تهیه و اجرا شوند.‏وظیفه نهاد آموزش و پرورش، در آماده کردن دانش‌آموزانی که نیروی انسانی فردا تلقی می‌شوند، برای مواجهه و سازگاری با مقتضیات قرن بیست و یکم که از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است بسیار حساس و سنگین است. اضطراب، افسردگی، مصرف مواد مخدر، رفتارهای نابهنجار، مشکلات تحصیلی، گرایش ارتباط با جنس مخالف از عمده‌ترین مشکلات روانی اجتماعی دانش‌آموزان است. اهداف آموزش و پرورش زمانی تحقق خواهند یافت که برنامه‌ها و محتوای آموزشی با توجه به نیازها وامکانات دانش‌آموزان تهیه و اجرا شوند.‏

فایده و اهمیت مشاوره و راهنمایی

راهنمایی کودکان و نوجوانان وبزرگسالان، موضوعی بسیار مهم و استثنایی در حل مشکلات و معضلات این طبقات سنی است. ضرورت مشاوره و راهنمایی قبل از هر چیز دیگر، در رابطه با حرفه و شغل و مخصوصاً در نظام جدید آموزش و پرورش مطرح است.

چگونگی تجدیدنظر و تغییر یک برنامه تربیتی مفید و سازنده و خلاق به عنوان یک اصل مسلم در جهت توسعه و پیشرفت فرهنگ و تمدن آشکار شده است. پیدایش انقلاب صنعتی در اروپا و انقلاب در تکنولوژی و فرستادن اقمار مصنوعی به فضا، نیاز مراکز صنعتی به نیروهای ماهری که حداکثر کارایی و بازدهی را داشته باشند، همه و همه تغییر و تحول را در نظام آموزشی کشورها ضروری ساخته است.

مدرسه به عنوان یک نهاد اجتماعی باید متناسب با احتیاجات فردی و مقتضیات جامعه باشد. چون جوامع پیوسته در اثر عوامل مختلف (نظیر جنگ و نزاع، بیماری، عوامل طبیعی، انقلاب و غیره) تغییر می‌یابند، مدرسه هم به عنوان یک نهاد اجتماعی باید متناسب با تغییرات جامعه تحول یابد. مدارس باید با تحولات فرهنگی، علمی و اجتماعی هماهنگ و همگام باشند و برای پیشرفت در این زمینه‌ها، متغیر و متحول شوند.

تاریخچه راهنمایی ومشاوره

در بین ممالک صنعتی،آمریکای شمالی نخستین کشوری است که در آن مراکز ویژه راهنمایی و مشاوره تأسیس شده و از میان افرادی که نخستین بار به ایجاد مرکز راهنمایی در آن سرزمین اقدام کرده‌اند، باید از فرانک پاستور نام برد که در سال 1908 اولین مرکز راهنمایی را که درحقیقت مرکز راهنمایی حرفه‌ای بود در شهر بوستن تأسیس کرد. سال 1332 را می‌توان شروع راهنمایی به معنی خاص آن در کشور خود بدانیم. در سال 1334 در اداره مطالعات و برنامه‌ها دایره‌ای به نام دایره تحقیقات روانشناسی به وجود آمد که به تهیه برخی تست‌های هوش وسنجش‌های روانی مبادرت کرد و سرانجام درتابستان‌های 37 و38 مرکز راهنمایی در اداره کل تعلیمات متوسطه به وجود آمد.

درسال 1347 اداره کل آموزش راهنمایی تحصیلی در وزارت آموزش و پرورش تأسیس شد و در سال 59 طی بخشنامه‌ای برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره و راهنمایی تعطیل شد. از ابتدای سال 67 ضرورت وجود مشاوران درمدارس احساس شد و این رشته دوباره شروع به جذب دانشجو کرد.

اهداف مشاوره و راهنمایی

در تعاریفی که از راهنمایی شده است، تصریح شده که به فرد کمک شود تا خود را بشناسد.هدف از این که فرد خود را بشناسد این است که با این شناسایی به صورت انسانی مؤثرتر و خلاق‌تر و در نتیجه شادمان‌تر درآید. ‏

ضرورت مشاوره درمدارس

یکی از نهادهای اجتماعی، نهاد آموزش وپرورش است که مسئولیت مهمی درتربیت کودکان، نوجوانان و جوانان برعهده دارد. نگاه گسترده به نقش آموزش وپرورش به عنوان عاملی مؤثر در فعلیت بخشیدن به امکانات بالقوه وذاتی افراد، انتقال اندوخته تجارب گذشتگان، ارائه ارزش‌های مطلوب، افزایش معلومات و ایجاد مهارت‌های لازم در افراد برای زندگی و بالاخره تسهیل مسیر حرکت وجودی آدمی به سوی کمال اهمیت این نهاد اجتماعی را بیش از پیش نشان می‌دهد.

گسترش کمّی آموزش و پرورش نشـــانگر گرایش و استــقبال همگان به اثر بخشی این نهاد و گسترش کیفی آن ناشی از توسعه معارف، علوم و رشد بی‌وقفه تکنولوژی است که این دو بر پیچیدگی وظرافت جریان آموزش و پرورش افزوده است. بنا براین برای تحقق اهداف تعلیم و تربیت و رشد شخصیت کودکان و نوجوانان باید ازخدمات راهنمایی و مشاوره به خوبی استفاده کرد. نقش راهنمایی در آموزش و پرورش افراد به حدی است که عده‌ای از صاحب‌نظران آن را به نوعی تعلیم و تربیت گفته‌اند و بعضی راهنمایی را تسهیل‌کننده جریان تعلیم وتربیت می‌دانند.

نقش مشاور در مدارس

مشاوران با تسهیل جریان رشد همه‌جانبه فرد، آموزش مهارت‌های زندگی فردی، اجتماعی، کاهش و حذف موانع رشد، خودشناسی و محیط‌شناسی و ارائه سایر خدمات یاورانه روانشناختی درمدارس نقش بسیارحساسی دارند. عمده‌ترین اهدافی که می‌توان ازطریق خدمات راهنمایی و مشاوره به آنها دست یافت عبارتند از:

الف: رشد و توسعه قوای فکری و معنوی و عقلی دانش‌آموزان

ب: رشد و توسعه مهارت‌های شغلی وحرفه‌ای دانش‌آموز

ج: رشد و توسعه شخصیت دانش‌آموز

نقش مشاور در امور تحصیلی

دانش‌آموزان درجریان تحصیل با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند که مشاور می‌تواند دررفع این مشکلات کمک‌های مؤثری به دانش‌آموزان ارائه دهد که پاره‌ای ازاین مشکلات را می‌توان به شرح زیر برشمرد.

1- ضـعف پایه تحصیلی: در مورد چنین دانش‌آموزانی مشاور باید برای فراگیری دروس پایه از نقطه‌ای که ضعف دارد برنامه ریزی و با کمک خانواده ضعف پایه‌ای اورا جبران کند. فشار آوردن و وادار کردن دانش آموز به زحمات شبانه روزی درسطح بالای تحصیلی بدون توجه به پایه بی فایده است. آماده کردن دانش آموز واولیای وی برای چنین برنامه‌ای نیاز به جلسات مشاوره‌ای دارد که متولی آن مشاور مدرسه است.

2- کمبود یا نبود انگیزه تحصیلی: دانش‌آموزانی وجود دارند که از نظر هوشی در حد طبیعی ظرفیت لازم برای یادگیری را دارند، اما انگیزه‌ای برای درس خواندن ندارند. درمورد این گونه دانش‌آموزان که تعدادشان نیز کم نیست، مشاور باید علت تنبلی را جستجو و برای درس خواندن آنها ایجاد انگیزه کند. مشاوران با همکاری سایر عوامل آموزشی و پرورشی می‌توانند درسه سطح پیشگیری اولیه، ثانویه وثالث اقدام به فعالیت کنند. مدرسه مکان مناسبی برای اجرای برنامه‌های پیشگیری ازمشکلات روانی و عاطفی است و بخش مهمی از رسالت مدرسه به آموزش سازگاری عاطفی فرد در زندگی اختصاص دارد. بنابراین مدرسه بهترین فضا و فرصت برای آموزش ترویج شیوه‌های سازگاری صحیح در زندگی فردی و اجتماعی است. مشاوران در بعد پیگیری اولیه با آموزش مهارت‌های زندگی و با ارائه خدمات راهنمایی، مشاوره و اطلاع‌رسانی در زمینه‌های تربیتی، تحصیلی و شغلی و تسهیل روند ارضای نیازهای اساسی دانش‌آموزان، ازجمله شکوفایی استعدادها و توانمندی‌ها احساس خود ارزشمندی و اعتماد به نفس، خودشناسی و ارتقای سلامت روانی آنان نقش مؤثری را ایفا می‌کنند. این‌گونه خدمات ازطریق تدریس درس مهارت‌های زندگی درقالب ساعت پرورشی، اجرای آزمون‌ها و انجام فرایند هدایت تحصیلی و اطلاع‌رسانی شغلی و آموزش فرایند برنامه‌ریزی تحصیلی وطرح ریزی شغلی در فرصت‌های مناسب اجرا می‌شود.

منابع و مآخذ:

1. قشلاقی محمد، روان‌شناسی مشاوره و راهنمایی، چاپ اول، مانی،1373

2. نوابی‌نژاد شکوه، راهنمایی و مشاوره، چاپ اول، معاصر،1373

3. حسینی (بیرجندی) سید مهدی، راهنمایی و مشاوره تحصیلی، انتشارات سمت

4. صافی احمد، اصول و فنون راهنمایی و مشاوره در دوره‌های تحصیلی، انتشارات رشد

5. اردبیلی یوسف، اصول و فنون راهنمایی و مشاوره در آموزش و پرورش، انتشارات بعثت‏}