. جامعه مدنی به طور عام جامعه متکثر است که مجال رشد موسسه های خیریه، NGO ها، انجمن ها، گروه ها، سازمان های عقیده محور، انجمن های متخصصان، اتحادیه های کارگری و غیره را فراهم می سازد و زمینه را برای بسط مشارکت اجتماعی و حتی سیاسی ایجاد می کند، به منطقی شدن و عقلانی شدن مطالعات اجتماعی می انجامد و امکان پاسخگویی دولت و حاکمیت را درباره حق تعریف شده و مسلم شهروند فراهم می کند.
مانند حق آزادی بیان و آزادی اجتماعی و دسترسی به اطلاعات و ابزارهای اطلاع رسانی و غیره. از سوی دیگر وجودNGO ها موجب فرهیخته تر شدن اقشار و لایه های اجتماعی شده و امکان رفع بسیاری آسیب های اجتماعی را توسط مردم فراهم می سازد. ادامه مطلب ...دکتر سریعالقلم:
چالشهای بزرگ پیشرفت ایران
اولین مرحله توسعه، توسعه اجتماعی است. بعد توسعه اقتصادی، بعد توسعه فرهنگی و بعد توسعه سیاسی است. توسعه سیاسی، پیشرفتهترین سطح توسعه است که در غرب سه قرن بعد از اینکه مقدمات بازار آزاد و تبادل جهانی و صنعتی شدن بهوجود آمد به سراغ توسعه سیاسی و تحزب رفتند تا اینکه به آن برسند. بنابراین اولین کاری که در ایران باید انجام شود این است که باید خودمان، آدمهای واقعی شویم و اینکه ما کی هستیم و کجا قرار داریم. جایگاه تاریخی ما چیست و چه ظرفیتها و امکاناتی داریم و چهکار میتوانیم بکنیم
ادامه مطلب ...آغاز و فرجام اخلاق حرفهای روزنامهنگاری
در گفت وگوی آرمان با پروفسور کاظم معتمدنژاد
اشاره: اخلاق حرفهای روزنامهنگاری یکی از مهمترین چالشهای مطبوعات ماست. این بحث، بارها و بارها توسط اساتید و صاحبنظران ارتباطات طرح شده اما آنچه ناگفته مانده، سنت روزنامهنگاری در این کشور و میانهاش با تاریخ اخلاق حرفهای است. اخلاق حرفهای روزنامهنگاری یعنی چه؟ اساسا چرا و چگونه روزنامهنگاران به ضرورت نگارش متون ارزشمند اخلاق حرفهای رسیدهاند؟ برای اولین بار، چه کسانی پیشنویس این متون را نوشتند؟ در ایران و جهان، این متون ارزشمند چه فرجامی داشتهاند؟ پروفسور کاظم معتمدنژاد، پدر علم ارتباطات ایران که افزون بر تخصص دانشگاهی در روزنامهنگاری، حقوقدان و فارغالتحصیل حقوق از دانشگاه سوربن است، همان فردی که یکتنه بسیاری از قوانین مدرن حقوق و اخلاق حرفهای مطبوعات را پیشنویسی کرده و برای تصویب و اجرای آنها تلاش بسیار به خرج داده است. نکته مهم این گفتوگو، ضرورت جایگزینی شورای عالی رسانه بر معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد و لغو هرگونه قانون صدور مجوز است. شاید باور نکنید که این استاد معتبر حقوق و ارتباطات درگفت وگو با آرمان صراحتا بگوید: «در جهان حاضر، آزادسازی انتشار مطبوعات یک اصل مهم است. باید قانون کسب امتیاز و مجوز از بین برود و همچنین، باید ضرورت ثبت در دفتر هم از بین برود و درج نشانی و اسم ناشر کافی است.»
برای ورود به بازخوانی چنین تاریخی، بهتر است ابتدا به این سوال بپردازیم که اساسا، روزنامهنگاری چیست و ژورنالیسم با سپری کردن چه فرآیندی به مقوله اخلاق حرفهای مطبوعات میرسد؟
روزنامهنگاری یک خدمت عمومی است. هدف رسانهها بیش از هر چیز آگاهی مردم و راهنمایی جامعه و راهنمایی مسئولان است و این مسئولیت مستلزم این است که اصول اخلاقی باید رعایت بشود تا آن کار درست انجام شود. از طرف دیگر هر حرفهای و فعالیتی یک مبانی حقوقی هم دارد. درباره مطبوعات و رسانهها، آزادی اساس کار است. روزنامهنگار برای این خدمت میکند که آگاهی عمومی به جامعه بدهد و برای این کار، باید از آزادی برخوردار باشد. بنابراین دولتها باید امکاناتی را فراهم کنند که آزادی روزنامهنگار را تامین کند تا روزنامهنگار بتواند کار خود را انجام دهد. کار روزنامهنگاری علاوه بر اینکه یک آزادی است یک حق همگانی است. همگان برای دسترسی به اطلاعات حق دارند و روزنامهنگار برای در اختیار قرار دادن اطلاعات باید آزادی داشته باشد. اما روزنامهنگار در برابر این آزادی، مسئولیت هم دارد. هیچ وقت آزادی بدون مسئولیت تعریف نمیشود. این از دو جنبه مطرح است؛ یکی از لحاظ حقوقی و دیگری از لحاظ اخلاقی. مسئولیتهای حقوقی معمولا در قانون پیشبینی میشوند. روزنامهنگار مثل هر کسی که خدمات اجتماعی انجام میدهد قاعدتا به قوانین آشناست و سعی میکند وظایف خود را صحیح انجام دهد اما در کنار مسئولیت حقوقی یک سری وظایف اخلاقی هم دارد. اینجاست که اصول اخلاقی روزنامهنگاری مطرح میشود.
ادامه مطلب ...
نگاهی به سوء مدیریتها نویسنده : هوشنگ پورخزائی |
مدیریت همواره یکی از پرچالش ترین مشاغلی است که بشر تاکنون به آن پرداخته است. شاید به جرأت بتوان گفت که در میان فعالیتهای اجتماعی هیچ فعالیتی به اهمیت مدیریت نمیباشد. به این دلیل که وظیفه اصلی و اساسی تمام مدیران در تمام سطوح و در کلیه موسسات و سازمانها عبارتست از طراحی، حفظ و نگهداری محیطی که در آن افراد بتوانند بصورت گروههای کاری به هدفها و مأموریتهای از پیش تعیین شده با حداقل هزینه و حداکثر کارائی دست یابند. اگر بخواهیم تعریفی مختصر و گذرا از مدیریت ارائه نمائیم باید گفت که مدیریت یعنی، فرایند برنامهریزی، سازماندهی، هدایت، کنترل و ارزشیابی عملیات زیر مجموعه به منظور دستیابی به یک هماهنگی مطلوب میان منابع انسانی و منابع مادی که در نیل به هدفها به طور کارا و اثربخش مورد نیاز میباشد. |
مروزه شبکههای رایانهای، وسیلهای مهم برای پیشرفت و گسترش در جهان هستند. شبکهها و ابزارهای ارتباطی درونی و برونی آنها به عنوان زیربنای فنآوری اطلاعات شناخته میشوند.
همه مصائب یک معلم عدالتخواه |
آدمهای زیادی باری به هر جهت و برای داشتن یک مدرک، راهی مدرسه و دانشگاه میشوند. کماند آدمهایی که هم خودشان با هدف، رشتهای را دنبال میکنند و هم آن را برای دیگران راحتتر و دوستداشتنیتر میکنند. پرویز شهریاری از این دسته آدمهاست که بر جبر جغرافیایی و فقر میشورد و ریاضیات را با عشق میخواند و بعدها برای دنبالکردنش به هر دری میزند. سالهای بعد که معلم میشود با تدوین کتب درسی و شیوههای بدیع آموزشی، مردم را با ریاضیات آشتی میدهد. از زبان بسیاری شنیدهایم که علت گراییدن آنها به ریاضیات، شخص پرویز شهریاری بوده است. به گزارش قانون، او به راستی معلم هر کسی که تحصیلات متوسطه را طی کرده است به حساب میآید. وی یک فعال فرهنگی-سیاسی نیز بود که خدماتش در زمینه روزنامهنگاری و تاسیس نهادهای فرهنگی زبانزد خاص و عام است. حالا اما جامعه علمی و فرهنگی او را در کنار خود ندارد. این استاد ریاضیات، نویسنده، مترجم، روزنامهنگار، بامداد روز جمعه در سن 86 سالگی در بیمارستان جم تهران درگذشت و حسرتی تلخ را برای دوستداران و شاگردانش بر جا گذاشت؛ حسرت از دستدادن کسی که مصداق مفهوم «معلم» بود و خدمتهایش به فرهنگ این کشور به شماره در نمیآید.یکی از کسانی که این حسرت را با تمام وجود لمس کرده است میلاد درویش، کارگردان مستند زندگی استاد، است که سالها در کنار استاد بوده و به لایههای عمیقی از زندگی استاد وارد شده است. با وی به مناسبت درگذشت استاد شهریاری گفتوگویی انجام دادهایم که در زیر میخوانید: آقای درویش شما به استاد پرویز شهریاری خیلی نزدیک بودید. برای شروع کمی از ایشان و منششان بگویید. بگذارید مستقیم در این باره حرف نزنم میترسم زبان من از گفتن همه ارزشهای وجودی ایشان قاصر باشد. من از کلیات زندگی ایشان شروع میکنم. کلیاتی که به زعم من در جزئیات رفتاری و سلوک زندگی استاد اثر گذاشته بودند.استاد پرویز شهریاری متولد دوم آذرماه 1305 بود. ایشان در یک محله فقیر زرتشتینشین در کرمان به دنیا آمد. پدر و مادرش دهقانزاده و زرتشتی بودند.استاد در دبیرستان ایرانشهر دیپلم ریاضی گرفت. در 1323 برای ادامه تحصیلات عالی به تهران آمد و در دانشکده علوم دانشگاه تهران لیسانس ریاضی گرفت. همچنین از دانشسرای مقدماتی و دانشسرای عالی ایران همزمان لیسانس معلمی نیز دریافت کرد. نقطه تاریخساز زندگی استاد گویا در همان کودکی رقم خورد. وی از یک نوازنده نابینای «نی» در دوران کودکی یاد میکرد که به محله فقیرنشینشان میآمد و از تحولاتی که در کشورهای شمالی و شوروی در جریان بود برای بچههای محله نقل میکرد. استاد شهریاری هم در خلال همین صحبتها به مسئله جنبش مزدک و مزدکیان علاقهمند شد و اولین کتابش را نیز با همین نام در سال 1325 در 20 سالگی منتشر کرد. در سال 1336 و بعد از مهاجرت به تهران وارد فعالیت جدی سیاسی شد و به عضویت حزب توده درآمد. از همان دوره بود که بارها به زندان رفت و هفت بار طعم زندان سیاسی را تجربه کرد که بیشترین آن، سه سال و کمترین آن، سه ماه بوده است. |
نویسنده : میترا فردوسی |
میلاد درویش از زندگی و روزگار پرویز شهریاری میگوید: |
|
رسانه ها در جهان سوم |
جهان امروز دارای مسائلی متفاوت با گذشته است و به همین دلیل نیاز است تا با نگاهی متفاوت با قبل، مسائل آن را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد. ماهیت مسایل جهان، مشکلات کلی بر آمده از آنها و دلایل قرار گرفتن آن مسایل در دستور کار بین المللی، ما را با سرشت سیاست جهان در آغاز قرن بیست و یکم بیشتر آشنا می سازد; سیاستی که دیگر مقهور مسایل برآمده از روابط شرق و غرب وایسم های قدیمی نیست و مسایل دیگری همچون ارتباطات و رسانه ها در آن نقش مهمی به عهده گرفته اند. |
کندوکاوی در مفهوم سرمایه اجتماعی و کاربرد آن
امروزه توسعه ملی در کشورهای گوناگون بیش از هر چیز به مشارکت فعال و وفاق اجتماعی افراد جامعه وابسته است. نبود مشارکت زمینههای برخورد، اختلاف نظر و تضاد را در میان عملکرد بخشهای گوناگون جامعه فراهم میسازد و منابع کمیاب کشور را صرف مقابله با عوارض نامطلوب این برخوردها میکند. از این رو نگرش برنامهریزان و خط مشی تدوین کنندگان در قرن بیست و یکم باید معطوف به افزایش نقش مشارکتهای مردمی در فرآیند توسعه و به ویژه در زمینههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شود. با توجه به این که مشارکت اجتماعی، یکی از سرمایههای اجتماعی پویا در جامعه تلقی میشود، تدوین راهبردی مبتنی بر سازماندهی مردمی در رابطه با سیاستهایی که برای کسب حداکثر مشارکت مردم تنظیم میشوند، از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است. البته باید اشاره کرد که سیاستهای مشارکتی، بدون همراهی با سیاستهایی که در جهت برقراری تساوی و عدالت اقتصادی مطرح میشوند، قادر نیستند، تأثیری مثبت بر کارآیی ارگانها و نهادها در جامعه داشته باشد. بدون شک با مشارکت مردم در امور مربوط به خود، قوه ابتکار و ابداع آنان تقویت میشود و به نحو مطلوب مورد استفاده قرار میگیرد. در چنین شرایطی مردم به شکل واقعی و ملموس با امور اجرایی مواجه میشوند و از این رو شکاف خواستهای آنان با حاکمیت کاهش مییابد. در این شماره از گزارش ضمن بررسی دیدگاههای دکتر قلیپور ـ استاد دانشگاه تهران درباره اهمیت سرمایه اجتماعی، نگاهی نیز به موضوع مشارکت اجتماعی خواهیم داشت. |
انسان موجودی اجتماعی است و برای زندگی در جامعه، نیاز به ارتباط با انسانهای دیگر دارد. امروزه در همه جوامع اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه، شاهد گسترش ارتباطات اجتماعی هستیم. با توجه به اینکه توسعه ارتباطات فواصل زمانی و مکانی را در نوردیده و به افراد، گروهها و سازمانهای مختلف امکان برقراری روابط متقابل را داده است، لزوم اعتماد افراد به یکدیگر، بیش از پیش احساس میشود. به گفته کارشناسان، «اعتماد» یکی از جنبههای مهم روابط انسانی و یکی از ابعاد مهم سرمایه اجتماعی است که زمینه همکاری میان اعضای جامعه را به وجود میآورد. اعتماد، تمایل افراد را به تعامل و همکاری با گروهها، افزایش و شبکهای از روابط داوطلبانه میان گروهها را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی تشکیل میدهد. افزون بر این، «اعتماد» از شاخصهای مهم سرمایه اجتماعی در جامعه تلقی میشود و کاهش آن، میتواند زمینه را برای رشد نا بسامانیها، بینظمیها و رشد جرایم و انحرافات در جامعه فراهم کند. به گفته آنان همچنین اعتماد اجتماعی، پدیدهای است که ریشه در تجارب اجتماعی و تاریخی یک جامعه دارد. زمانی که در یک جامعه «فرهنگ اعتماد» ظهور یابد و در نظام هنجاری جامعه ریشه بدواند، تبدیل به عاملی توانمند میشود که آثار و کارکردهای زیادی را در سطوح مختلف، از خود بر جای میگذارد. |